Η «ξεχασμένη» ευρωπαϊκή ενοποίηση: άρθρο στην Ελευθεροτυπία
- Λεπτομέρειες
- Δημιουργηθηκε στις Τρίτη, 23 Απριλίου 2013 14:28
Η διέξοδος δεν βρίσκεται στην αυτονομία και την απομόνωση
Της ΜΑΡΙΑΣ ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗ βουλευτού Β' Περιφέρειας Πειραιά
Πόσο παράταιρη στ' αλήθεια ακούγεται σήμερα η αναφορά σε εμβάθυνση της Οικονομικής Νομισματικής Ενωσης, εν μέσω της οικονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη; Αντιθέτως, οι εθνικιστικές φωνές που ζητούν οικονομική αυτονομία πυκνώνουν και αποκτούν ολοένα και περισσότερους οπαδούς, όχι μόνο στο χειμαζόμενο Νότο, αλλά και στον πλούσιο Βορρά.
Θα πρέπει, όμως, να γίνει αντιληπτό το γεγονός ότι η μόνη ουσιαστική διέξοδος από την κρίση βρίσκεται σίγουρα όχι στην αυτονομία και την απομόνωση, αλλά στην εμβάθυνση, αφού σε οποιοδήποτε άλλο σενάριο τα κράτη-μέλη θα κληθούν να διαχειριστούν συνθήκες και καταστάσεις με πολύ αρνητικές συνέπειες για την ευημερία των πολιτών.
Με δεδομένη την κρίση, η ατζέντα της Ε.Ε. σήμερα κυριαρχείται σχεδόν αποκλειστικά από οικονομικά ζητήματα. Τα σημαντικότερα είναι: η προώθηση της τραπεζικής ένωσης και η δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς εργασίας.
Οι διαδικασίες για την τραπεζική ένωση έχουν ήδη δρομολογηθεί, αλλά τα πρόσφατα γεγονότα στην Κύπρο και οι ατυχείς δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων προκάλεσαν εκ νέου ένα κλίμα αβεβαιότητας. Ετσι, η ικανότητα της Ευρωζώνης να υπερβεί την κρίση τίθεται εκ νέου εν αμφιβόλω.
Για την αναστροφή του κλίματος, η δημιουργία μιας ενιαίας εποπτικής αρχής στον τραπεζικό τομέα, συνοδευόμενη από ένα μηχανισμό στήριξης των τραπεζών, είναι κρίσιμη. Φυσικά, η ενοποίηση αυτή δεν θα συμβεί χωρίς κόστος. Ενδεχομένως, κράτη τα οποία δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα να πρέπει να προβούν σε κάποιες θυσίες. Η εναλλακτική, όμως, θα επιφέρει αρκετά μεγαλύτερα κόστη.
Αναφορικά με την ενιαία αγορά εργασίας, η βασική ιδέα, πάνω στην οποία στηρίχτηκε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, ήταν η ελεύθερη κυκλοφορία εργαζομένων ανάμεσα στις χώρες-μέλη. Παρ' όλο το αρκετά αναπτυγμένο θεσμικό πλαίσιο, η κινητικότητα των εργαζομένων είναι ακόμα περιορισμένη. Ακόμα και σήμερα η μετατόπιση εργατικού δυναμικού από την περιφέρεια προς το κέντρο, εξαιτίας της κρίσης, δεν είναι ανάλογη της αναμενόμενης. Το ζήτημα έχει τεθεί προς διαβούλευση και οι πρώτες διαπιστώσεις αναμένονται τον Μάιο.
Πέραν των παραπάνω, σημαντικές είναι οι κοινές αναπτυξιακές πολιτικές, καθώς και η δημοσιονομική και κατ' επέκταση πολιτική ενοποίηση. Ο τρόπος που μεταδόθηκε η κρίση του 2008 στην Ευρωζώνη έχει αναδείξει αρκετά προβλήματα στη δομή της ΟΝΕ, που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν παράλληλα.
Η ανεργία έχει πάρει εκτεταμένες διαστάσεις, ειδικότερα στην περιφέρεια, και τείνει να γίνει δομικό πρόβλημα. Οι πρωτοβουλίες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής αφορούν προγράμματα για την επανένταξη του εργατικού δυναμικού στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, οι πρωτοβουλίες αυτές αντιμετωπίζουν το αποτέλεσμα του προβλήματος και όχι την αιτία του. Η μείωση της ανεργίας θα επέλθει μέσω ανοίγματος νέων θέσεων εργασίας, μέσω της μεγέθυνσης της οικονομίας και της ανάπτυξης. Σήμερα, με τον ελλιπή βαθμό ολοκλήρωσης, θα πρέπει είτε να υπάρξει «βίαιη» εμβάθυνση, πράγμα αδύνατο, είτε να υπάρξουν πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης, με χρήση εργαλείων προσαρμοσμένων στις εκάστοτε ανάγκες.
Το ζήτημα της δημοσιονομικής ενοποίησης έχει ήδη δρομολογηθεί, αν και οφείλουμε να είμαστε επιφυλακτικοί στην εφαρμογή του. Κατά τη διάρκεια ελέγχου θα πρέπει να διασφαλιστεί η ισότιμη μεταχείριση όλων των κρατών-μελών. Εντούτοις, οι πολιτικές επιρροές δύνανται να φαλκιδεύσουν τον όποιο έλεγχο. Ας μη λησμονούμε πως οι πρώτες χώρες που παραβίασαν τους δημοσιονομικούς όρους της Συνθήκης του Μάαστριχτ ήταν η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία.
Αδήριτη ανάγκη αναδεικνύεται σήμερα περισσότερο από ποτέ η πρωτοκαθεδρία της πολιτικής έναντι της οικονομίας. Ακόμα, δεν έχει υπάρξει διάλογος σχετικά με το ποια Ευρώπη θέλουμε.
Επιθυμούμε, δηλαδή, να παραχωρήσουμε αυξημένες εξουσίες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παίρνοντάς τες από την Επιτροπή;
Επιθυμούμε οι αποφάσεις να μην υπαγορεύονται από τους ισχυρούς εταίρους, αλλά από τα θεσμικά όργανα και να είναι ειλημμένες δημοκρατικά;
Επιθυμούμε να διέπονται από διαχρονικές και κοινές ευρωπαϊκές αξίες και να είναι αποτέλεσμα σχεδιασμού που αντιλαμβάνεται την Ευρώπη ως ολότητα;
Οι αποφάσεις, σε όλη την ιστορία της Ε.Ε., λαμβάνονταν κάτω από πιέσεις. Οι εξελίξεις καταδεικνύουν μία τάση, την οποία θα πρέπει να αλλάξουμε προς την κατεύθυνση που επιθυμούμε: την Ευρώπη των λαών, της αλληλεγγύης και της εταιρικότητας, αυτήν που οραματίστηκαν οι δημιουργοί της.