Στο πλαίσιο της πλήρους διάκρισης των εξουσιών πρέπει να εξεταστεί η καθιέρωση του ασυμβίβαστου μεταξύ της ιδιότητας του Υπουργού και του Βουλευτή, αφού στην κοινοβουλευτική δημοκρατία η κυβέρνηση πρέπει να απολαμβάνει της εμπιστοσύνης της Βουλής και όχι το αντίθετο.
Φυσικά, ένα αντεπιχείρημα θα ήταν ότι έτσι οδηγούμεθα σε κυβερνήσεις τεχνοκρατών. Όμως, δεν ισχύει αυτό, γιατί η Κυβέρνηση θα παίρνει την ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή και έτσι παράλληλα θα χτυπιούνται δύο δεινά. Το ένα είναι η προσδοκία της δικαιωματικής υπουργοποίησης και το άλλο το άγχος της επανεκλογής από την πλευρά των Υπουργών. Έτσι, ο Βουλευτής θα έχει τη δυνατότητα να αφοσιώνεται χωρίς περαιτέρω σκέψεις στο ουσιαστικό του έργο, σε αυτό για το οποίο εξελέγη, που είναι η νομοθετική διαδικασία και βέβαια στον έλεγχο της κυβέρνησης.
Συνεπώς, θα έχουμε μια σειρά από ωφέλειες. Ουσιαστικά θα αναβαθμιστεί ο ρόλος του Βουλευτή, θα αυξηθεί η αποδοτικότητα της κυβέρνησης, αφού οι Υπουργοί δεν θα απασχολούνται με τις εκλογικές τους περιφέρειες και παράλληλα θα χτυπηθούν η πατρωνία -για να μη χρησιμοποιήσω άλλη λέξη- και ο κομματικός διαδρομισμός. Γνωρίζουμε ότι αυτό θα μπορούσε να ρυθμιστεί και με έναν απλό νόμο. Όμως, θα συμφωνήσετε μαζί μας ότι μια συνταγματική πρόνοια θα θωράκιζε περαιτέρω μια τέτοια διάταξη.
Βέβαια, σε αυτό το πλαίσιο θα έπρεπε να εξεταστούν μια σειρά από ζητήματα, όπως για παράδειγμα όταν κάποιος απωλέσει την ιδιότητα του Υπουργού αν θα μπορεί και μετά από πόσο χρονικό διάστημα να ξαναγίνει Βουλευτής. Για παράδειγμα, υπάρχουν σκέψεις και έχουν αρθρογραφήσει έγκριτοι συνταγματολόγοι αλλά και πολιτικοί για το ότι θα απαγορεύεται να θέσει υποψηφιότητα στις προσεχείς εκλογές σε οποιαδήποτε περιφέρεια της χώρας.
Επειδή υπάρχουν και επιχειρήματα που λένε ότι αυτά είναι δύσκολα πράγματα και δεν γίνονται πουθενά αλλού, θα πω ότι στη Γαλλία, στο Βέλγιο, στο Λουξεμβούργο, στην Ολλανδία και την Πορτογαλία υπάρχει πλήρης διάκριση, ενώ μερική διάκριση υπάρχει στη Σουηδία και στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Βέβαια, ένα παράδειγμα το οποίο όλοι το γνωρίζουμε, απλώς δεν συνειδητοποιούμε την ταύτιση, είναι το παράδειγμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που είναι το εκτελεστικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι Επίτροποι, λοιπόν, υποδεικνύονται από τις κυβερνήσεις των χωρών τους και δεν εκλέγονται άμεσα από τους Ευρωπαίους πολίτες. Όμως, οφείλουν να λάβουν ψήφο εμπιστοσύνης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αφού έχουν περάσει από τη βάσανο της προφορικής εξέτασης από τις αρμόδιες επιτροπές. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι οι Επίτροποι είναι εξ ορισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξωκοινοβουλευτικοί, άλλο τώρα αν έχουν χρηματίσει Υπουργοί σε πολύ σημαντικές θέσεις στις χώρες τους τις περισσότερες φορές.
Αναφορικά με την εκλογή της ηγεσίας των ανώτατων δικαστηρίων της χώρας, θέλω να πω ότι η επιλογή σήμερα γίνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο, ενώ σύμφωνα με το ν.3841/2010 προβλέπεται ακρόαση από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής. Και γι' αυτό υπάρχουν φωνές μέσα στο Δικαστικό Σώμα και όχι μόνο, που λένε ότι είναι αντισυνταγματικό, ότι έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το άρθρο 90 παράγραφο 5 του Συντάγματος και ότι θα έπρεπε η εκλογή να γίνεται μόνο από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Επειδή, όπως είπαν και συνάδελφοί μου προηγουμένως, εδώ δεν ερχόμαστε να δώσουμε λύσεις και να θέσουμε όλα τα ζητήματα, αλλά να καταθέσουμε προτάσεις για το διάλογο, υπάρχουν δύο προτάσεις και σκέψεις πάνω σε αυτό το θέμα.
Η μία είναι να γίνεται η επιλογή της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας από ένα ευρύ εκλεκτορικό Σώμα στο οποίο θα συμμετέχουν δικαστές, καθηγητές των νομικών σχολών της χώρας, όπως και οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας και η άλλη είναι να γίνεται μέσα από την ολομέλεια των δικαστηρίων.
Εδώ, βέβαια, υπάρχει και ο αντίλογος γιατί υπάρχει και η σκέψη ότι αυτό πολύ πιθανόν να ευνοήσει τον συνδικαλισμό μέσα στις τάξεις του Δικαστικού Σώματος.
Αναφορικά με το ζήτημα του διαχωρισμού Κράτους και Εκκλησίας θα ήθελα να πω ότι η εκκοσμίκευση είναι συστατικό στοιχείο ενός κράτους δικαίου και θεμέλιος λίθος της δημιουργίας και της σύστασης του κράτους-έθνους από τον Διαφωτισμό και μετά.
Στην Ευρώπη υπάρχουν διάφοροι βαθμοί εκκοσμίκευσης, όπως το παράδειγμα της Γαλλίας, το οποίο είναι ένα παράδειγμα απόλυτης εκκοσμίκευσης. Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, η οποία αφορούσε τη νομική προσωπικότητα των θρησκειών στην Ελλάδα, έδειχνε παραδείγματα αυτής της διαβάθμισης της εκκοσμίκευσης και των σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας ανά την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Έχουμε, λοιπόν, το παράδειγμα της Γαλλίας που είναι το παράδειγμα της απόλυτης εκκοσμίκευσης και έχουμε και το παράδειγμα της Ελλάδας. Υπάρχει απόλυτη ανάγκη αποσαφήνισης των σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας προκειμένου να αποφευχθούν αλληλεπικαλύψεις και σύγχυση αρμοδιοτήτων.
Μέσα σε μία διαδικασία διαλόγου στο πλαίσιο του απαραίτητου σεβασμού της ιστορικότητας αλλά και του ρόλου του Κράτους αλλά και της Εκκλησίας θα πρέπει να έχουμε ως στόχο τον διαχωρισμό του Κράτους προκειμένου να καταργηθούν οι θεσμικές συναλληλίες.
