Ομιλία στην Διαρκή Επιτροπή Άμυνας και Εξωτερικών για την κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Αλβανίας, της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ιταλικής Δημοκρατίας αναφορικά με τον Αγωγό Φυσικού Αερίου The Trans Adriatic Pipeline Project
- Λεπτομέρειες
- Δημιουργηθηκε στις Τετάρτη, 03 Απριλίου 2013 15:03
Ο ρόλος των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, ως καθοριστικός παράγοντας μεγέθυνσης και ανάπτυξης έχει αναλυθεί πολλάκις. Δεν υπάρχει λόγος να γίνει εκ νέου αναφορά στην ανάγκη ύπαρξης αυτών, αφού στην ουσία η άποψη αυτή αποτελεί κοινό τόπο.
Η κατασκευή και η λειτουργία του Διαδριατικού αγωγού αποτελεί μία τέτοια περίπτωση, την οποία οφείλουμε να προωθήσουμε. Τα οφέλη που θα προκύψουν για την χώρα μας έχουν τόσο οικονομικά όσο και γεωπολιτικά χαρακτηριστικά.
Συγκεκριμένα, η κατασκευή του αγωγού θα δημιουργήσει έες θέσεις εργασίας σε μία περιοχή με έντονο το στοιχείο της ανεργίας. Όπως ισχύει και για κάθε ανάλογο έργο, θα υπάρξουν θετικές εξωτερικότητες, καθώς ενισχύεται η συνεργασία με τοπικές επιχειρήσεις.
Οι εξωτερικότητες είναι ακόμα μεγαλύτερες αν συνυπολογίσουμε την επιθυμία της Ελληνικής πλευράς για τόνωση της ενεργειακής αγοράς. Η δημιουργία του αγωγού θα δημιουργήσει ένα θετικό κλίμα και την αύξηση της εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα σαν έναν αξιόλογο γεωγραφικό χώρο για αξιοποίηση παρόμοιων επενδύσεων και σαν ένα αξιόπιστο επενδυτικό εταίρο. Ειδικότερα, δε, στο πεδίο της γεωπολιτικής, η χώρα μας θα αποκτήσει έναν σημαντικό ρόλο ως ενεργειακός κόμβος και άξονας. Η ελληνική διαδρομή θα ενισχύσει τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας στην ασφάλεια του εφοδιασμού της Ευρώπης και η υλοποίησή της θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα έργα που έχουν πραγματοποιηθεί στην περιοχή, επενδυτικής δαπάνης 1,5 δισεκ. ευρώ.
Επιπροσθέτως, θα υπάρξουν σημαντικά δημοσιονομικά οφέλη από τα τέλη μεταφοράς φυσικού αερίου, ενώ η εκμετάλλευση του αγωγού συνεπάγεται φθηνότερη προμήθεια φυσικού αερίου.
Επίσης, θα πρέπει να τονιστεί ότι το μεγαλύτερο μερίδιο χρηματοδότησης του έργου το αναλαμβάνει η κατασκευάστρια εταιρεία. Το ανωτέρω αποτελεί συνέπεια του ανταγωνισμού μεταξύ των κατασκευαστριών εταιρειών αγωγών. Συγκεκριμένα, η διαχειρίστρια εταιρεία του αγωγού Nabucco West, προσέφερε το 50% του κεφαλαίου της για την κατασκευή του αντίστοιχου έργου, αναγκάζοντας την TAP να πράξει αναλόγως.
Ο αγωγός έχει ιδιαίτερη σημασία και για το σύνολο της ΕΕ, αφού θα συντελέσει στην απεξάρτηση ενεργειακής προμήθειας από Ρωσικές πηγές, οι οποίες ανέρχονται στο ¼ του συνόλου. Η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του Αζερμπαϊτζάν θα αποτελέσει μία εναλλακτική που επιπλέον θα μειώσει και τα κόστη προμήθειας.
Ο ΤΑΡ είναι ο λεγόμενος Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου, μήκους 520 χλμ., με προοπτική να αυξηθεί στα 570χλμ. Θα ξεκινά την πορεία του από την Κομοτηνή, διασχίζοντας την Αλβανία και μέσω της Αδριατικής θα φθάνει στο Brindisi της Ιταλίας. Είναι σχεδιασμένος να επεκτείνει τη δυνατότητα μεταφοράς αερίου από 10 σε 20 δισεκ. κυβικά μέτρα ετησίως, ενώ υπολογίζεται ότι θα τεθεί σε λειτουργία το 2017.
Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να κάνουμε μια άτυπη ιστορική αναδρομή για να εξετάσουμε τις αιτίες της τελικής εκβάσεως για την πορεία του αγωγού και μερικά προβλήματα που ίσως ανακύψουν στο μέλλον.
Η κοινοπραξία Shaz Deniz η οποία εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Κασπία θάλασσα, είχε την δυνατότητα επιλογής μεταξύ τεσσάρων εναλλακτικών. Την διασύνδεση Τουρκίας-Ελλάδας-Ιταλίας, την TAP, την South-East Europe Pipeline και την διασύνδεση Nabucco. Να σημειωθεί ότι οι δύο τελευταίες δεν διέρχονται από το Ελληνικό έδαφος. Η προαναφερθείσα κοινοπραξία απέρριψε την πρώτη διασύνδεση και εστίασε στην δεύτερη. Επί της ουσίας στοχεύει στην μεταφορά φυσικού αερίου από την Κασπία στην Ιταλία και κατ'επέκταση στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Παράλληλα, σχετικά με την βόρεια διαδρομή η Shaz Deniz εξετάζει τις επιλογές μεταξύ Nabucco και South-East Europe Pipeline, με την δεύτερη να προτιμάται και από την BP, που συγχρηματοδότησε το έργο. Η τελική απόφαση αναμένεται στα μέσα του ερχόμενου καλοκαιριού.
Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι σύμφωνα με δηλώσεις του εκπροσώπου της ΒΡ, κ. Odone, θεωρείται εξαιρετικά αμφίβολο αν η κοινοπραξία Shaz Deniz μπορεί να εξυπηρετεί παράλληλα και τους 2 αγωγούς. Αναγκαστικά θα πρέπει να επιλέξει μεταξύ Νότιας διαδρομής, ήτοι Ιταλίας, ή βόρειας, δηλαδή μέσω Αυστρίας.
Στο δεύτερο σενάριο, η Ελλάδα τίθεται εκτός της διαδρομής του φυσικού αερίου. Φυσικά θα πρέπει να συνυπολογιστεί το γεγονός πως η Τουρκία, από την οποία περνούν όλοι οι προαναφερθέντες αγωγοί, δεν φαίνεται πρόθυμη να υποστηρίξει την διασύνδεση Nabucco. Πέρα από τις όποιες δηλώσεις της κοινοπραξίας σχετικά με οριστική επιλογή αναφορικά με την χρήση του αγωγού TAP, θα πρέπει να υπάρξει και αντίστοιχη έγγραφη δέσμευση.
Θα θίξω ορισμένα σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, αφού θυμήσω ότι η σημερινή συζήτηση ουσιαστικά αφορά στην κατ΄αρχήν συμφωνία της Βουλής προκειμένου η ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει στις διαπραγματεύσεις για την υλοποίηση της συμφωνίας, άρα εκ προοιμίου, πολλά σημεία είναι ρευστά.
Στο άρθρο 7 της παρούσας συμφωνίας μεταξύ των τριών ενδιαφερόμενων χωρών, υπάρχει δέσμευση για μη διακοπή του έργου χωρίς την ύπαρξη συγκατάθεσης όλων των συμβαλλομένων μερών. Η διάταξη αυτή είναι ιδιαίτερα δεσμευτική, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι εύλογη. Θα πρέπει όμως να συνοδεύεται και από αντίστοιχη δέσμευση του Επενδυτή του έργου.
Δυστυχώς ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να κάνω στο άρθρο 5, το οποίο είναι απίστευτα κακομεταφρασμένο σε σημείο που κάποιος αδυνατεί να βγάλει νόημα και πρέπει να ανατρέξει στο αγγλικό κείμενο. Και, κύριε Υπουργέ δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά. Πολλάκις έχουν φτάσει στην Επιτροπή μας συμβάσεις για επικύρωση, οι οποίες είναι πολύ πρόχειρα μεταφρασμένες με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συγχύσεις και παρερμηνείες. Το ότι το επίσημο κείμενο είναι αυτό της γλώσσας στην οποία υπογράφεται η Σύμβαση δεν εξηγεί επαρκώς και δεν δικαιολογεί την προχειρότητα με την οποία μεταφέρεται στην γλώσσα μας και που θα αποτελέσει επίσημο έγγραφο του κράτους.
Σχετικά με τα δημοσιονομικά οφέλη της συνεργασίας, όπως αναφέρεται στην συμφωνία, στο άρθρο 5, τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν ήδη υπογράψει ή πρόκειται να υπογράψουν συμφωνία με τον Επενδυτή αναφορικά με το φορολογικό καθεστώς του τελευταίου. Θα πρέπει να έχουμε μια ενημέρωση από τον αρμόδιο Υπουργό, σε σχέση με το αν έχει υπογραφεί η συμφωνία, αν όχι πότε προβλέπεται η υπογραφή της και φυσικά ποιοι είναι ή ΘΑ είναι οι όροι. Να σημειωθεί επίσης ότι, στο ίδιο άρθρο, στην Ελληνική μετάφραση έχει αφαιρεθεί από το αρχικό κείμενο ο όρος «προβλέψεις» για το φορολογικό καθεστώς, αλλοιώνοντας το νόημα του κειμένου. Επίσης στο γλωσσάρι αναλύονται όροι που δεν υπάρχουν στο κείμενο της συμφωνίας, που ευλόγως οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπήρχαν και άλλοι όροι ή προβλέψεις στο αρχικό κείμενο που αργότερα αφαιρέθηκαν.
Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ σε ένα ζήτημα το οποίο ενδέχεται να προκύψει ως συνέπεια της λειτουργίας του αγωγού. Προσφάτως, το Αλβανικό Κοινοβούλιο απέρριψε πρόταση σχετική με την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών. Χωρίς να εισέλθω στους λόγους αυτής της απόρριψης θα πρέπει να τονίσω ότι η κατασκευή και λειτουργία του διαδριατικού αγωγού αποτελεί μοναδική ευκαιρία, ώστε η Ελληνική πλευρά να ασκήσει πιέσεις προς την Αλβανική για την ουσιαστική επίλυση του ζητήματος της ΑΟΖ.
Κατόπιν αυτών των παρατηρήσεων, οι οποίες ενώ φαίνονται τεχνικής φύσης δύνανται να αποβούν ουσίας, η Δημοκρατική Αριστερά ζητά απαντήσεις στα ερωτήματα που έθεσε και διόρθωση του κειμένου, εκφράζει επιφυλάξεις και κάνει χρήση του δικαιώματός της να τοποθετηθεί στην Ολομέλεια.