Ομιλία στο Model United Nations με θέμα "Γυναίκα και Πολιτική"

Εξετάζοντας σε ένα ιστορικό πλαίσιο την εξέλιξη του ρόλου των γυναικών στην κοινωνία δεν μπορούμε παρά να παρατηρήσουμε ότι υπάρχει σημαντική πρόοδος. Η πρόσβαση των γυναικών στην πολιτική, στις επιστήμες και σε θέσεις διευθυντικές ή υψηλής ειδίκευσης είναι σαφώς ευκολότερη σε σχέση με το παρελθόν. Ειδικότερα στην πολιτική, η οποία ήταν παραδοσιακά ανδροκρατούμενη, οι εξελίξεις υπήρξαν ιδιαίτερα θετικές για τις γυναίκες, τις τελευταίες δεκαετίες. Ωστόσο οι εξελίξεις αυτές δεν παρουσιάζουν ομοιομορφία αφού παρατηρούνται σημαντικές αποκλίσεις ανάμεσα σε διαφορετικές περιφέρειες. Η αιτιότητα των αποκλίσεων εντοπίζεται κυρίως σε μία κουλτούρα διάκρισης κατά των γυναικών, η οποία σε συγκεκριμένες περιοχές είναι συνδεδεμένη με την δομή και τους ηθικούς κανόνες των κοινωνιών. Όμως ακόμα και σε αναπτυγμένες κοινωνίες, σε όρους αντιμετώπισης της προαναφερθείσας διάκρισης, παρατηρούμε ότι οι σχετικοί νόμοι είτε είναι ανεπαρκείς για την θεσμοθέτηση ενός λειτουργικού και αποτελεσματικού πλαισίου, είτε εφαρμόζονται αποσπασματικά.
Αυτό είναι προφανές στις περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης. Ανεξαρτήτως θρησκευτικών νόμων που προσπαθούν να αιτιολογήσουν το αναιτιολόγητο ή των αντίστοιχων θεσμικών πλαισίων οι γυναίκες εξακολουθούν και είναι θύματα σεξουαλικής κακοποίησης παγκοσμίως. Για παράδειγμα μία στις πέντε γυναίκες στην Ευρώπη έχει υπάρξει, είναι ή πρόκειται να είναι θύμα βίαιης συμπεριφοράς. Τα στατιστικά είναι πολύ χειρότερα για τις μετανάστριες οι οποίες υφίστανται επιπλέον διάκριση λόγω καταγωγής.
Τα ίδια ισχύουν σχετικά με τον κίνδυνο που διατρέχουν οι γυναίκες από την αστυνομική βία. Υπάρχουν συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες οι οποίες υφίστανται αστυνομικής βίας όπως οι μετανάστριες, οι νεαρές γυναίκες μεταξύ 14 και 25 ετών, οι ιερόδουλες, οι άστεγες και οι άνεργες. Η άσκηση βίας από τα αστυνομικά όργανα εναντίον των συγκεκριμένων ομάδων είναι δυστυχώς συχνή. Η βία κατά των γυναικών δεν μπορεί να είναι αποδεκτή, ειδικότερα όταν στρέφεται εναντίον ευαίσθητων και απροστάτευτων κοινωνικών ομάδων. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει κάποια σοβαρή προσπάθεια για αντιμετώπιση του φαινομένου.
Υπάρχει μεγάλη ανάγκη ύπαρξης ενός συνεκτικού και αποτελεσματικού εργαλείου που θα βελτιστοποιήσει την προστασία των γυναικών από σεξουαλική παρενόχληση και την βία γενικότερα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Όμως η απροθυμία κρατών να συνεργαστούν σε ένα τέτοιο επίπεδο συνεπάγεται αποσπασματικούς, ατελείς και επομένως αναποτελεσματικούς θεσμούς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ημιτελής επικύρωση της Σύμβαση της Κωνσταντινουπόλεως όπου συγκεκριμένα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης αρνούνται να την επικυρώσουν. Τα ίδια ισχύουν και για την Διακήρυξη της Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών του ΟΗΕ.
Σχετικά με την πολιτική χειραφέτηση των γυναικών, όπως σημειώθηκε ανωτέρω, υπάρχει σχετική πρόοδος αλλά απέχουμε ακόμα πολύ από ένα ικανοποιητικό επίπεδο. Σύμφωνα με την αναφορά του ΟΗΕ σχετικά με την πολιτική χειραφέτηση των γυναικών εν μέσω οικονομικής κρίσης, το ποσοστό των γυναικών σε εθνικά κοινοβούλια άγγιξε το 2010 το 19% που αποτελεί και τον μέγιστο αριθμό στην ιστορία. Το ποσοστό αυτό είναι πολύ φτωχό. Οι γυναίκες πρέπει να αντιμετωπίσουν ένα μεγάλο εύρος νομικών και συνταγματικών εμποδίων, επομένως η συμμετοχή τους στην πολιτική είναι περιορισμένη.
Αναφορικά με την ανέλιξη της γυναίκας στα ύπατα πολιτικά αξιώματα, οι αριθμοί είναι μάλλον απογοητευτικοί. Κατά το παρελθόν υπήρξαν εξαιρετικά λίγες περιπτώσεις αν και σήμερα ο αριθμός αυξάνεται με έναν ικανοποιητικό ρυθμό. Η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε την αρχηγία κράτους χωρίς να είναι μονάρχης, ήταν η κα Bandaranaike της Σρι Λάνκα, στην δεκαετία του '60. Έκτοτε 57 γυναίκες έχουν υπάρξει αρχηγοί κράτους. Ο αριθμός αυτός είναι σχετικά μικρός αλλά παρουσιάζει αυξητικές τάσεις. Αξίζει να αναφέρουμε ότι κάποιες από τις προαναφερθείσες γυναίκες έγιναν κεντρικές ιστορικές φιγούρες. Ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων γυναίκες όπως η Indira Ghandi και η Margaret Thatcher δεν υπήρξαν απλά ηγέτιδες αλλά και πηγή έμπνευσης. Πέραν τούτων υπάρχει μεγάλες δυνατότητες προόδου και πολλά να γίνουν για την αντιμετώπιση της διάκρισης κατά των γυναικών στα προαναφερθέντα πεδία.
Συνοπτικά, υπάρχει μια διαρκώς εξελισσόμενη πορεία του ρόλου των γυναικών στην κοινωνία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο διορισμός της κας Yellen ως η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας των Ηνωμένων Πολιτειών. Η εξέλιξη όμως αυτή λαμβάνει χώρα μόνο αποσπασματικά. Πρέπει να εστιάσουμε στην εξάλειψη των διαφορών μεταξύ των περιφερειών και να προχωρήσουμε μπροστά όλοι μαζί.