Αγαπητές όλες και όλοι,
Εκ μέρους της «Παρέμβαση για την Αττική»-Δημοκρατική Οικολογική Κίνηση, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση και να σας συγχαρώ για την πρωτοβουλία αυτή που μας δίνει την ευκαιρία να συζητήσουμε ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, όπως αυτό της λειτουργίας των λαϊκών αγορών.
Ο Νόμος που ψηφίστηκε πριν από λίγο καιρό είναι ένα κλασικό παράδειγμα κακής νομοθέτησης, αφού από την αρχή επελέγη η τακτική της ουσιαστικής ακύρωσης της διαδικασίας διαβούλευσης. Γιατί διαβούλευση μόνον έξι ημερών και μάλιστα στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή μέσα στο Πάσχα, δεν είναι Διαβούλευση. Θα πρέπει να σεβόμαστε περισσότερο το θεσμικό πλαίσιο που υπάρχει. Δεν είναι αναγκαίο κακό η δημόσια διαβούλευση.
Θα ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία να κωδικοποιηθεί η υπάρχουσα νομοθεσία για το υπαίθριο εμπόριο. Θα ήταν σημαντικό τα άνω των 10 σχετικών κειμένων να μπορούσαν να αποτελέσουν έναν ενιαίο νόμο, να είχε επιδιωχθεί ο εκσυγχρονισμός και η συστηματοποίηση όσον αφορά στις λαϊκές αγορές για την διευκόλυνση του καταναλωτή. Δυστυχώς, αυτό δε συνέβη.
Επιδιώκεται μια σημαντική αυστηροποίηση των ποινών, ακολουθώντας τη λογική ότι αυτές μπορούν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά. Θεσπίζονται και ποινικές κυρώσεις, καθώς για πώληση χωρίς άδεια προβλέπεται φυλάκιση μέχρι ένα έτος (ενώ πριν υπήρχε μόνο διοικητικό πρόστιμο), στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων για τρία χρόνια και απέλαση. Ακόμα κυρώσεις για όσους απασχολούν υπαλλήλους με «μαύρη εργασία». Δεν ξέρω αν η αυστηροποίηση των ποινών τελικά λειτουργεί αποτρεπτικά όταν το ίδιο το σύστημα ελέγχου είναι διάτρητο και ανεπαρκές. Η μαύρη εργασία, δυστυχώς, έχει καταντήσει καθεστώς σε όλους τους τομείς δραστηριότητας. Πόσοι είναι πραγματικά οι εργοδότες που έχουν διωχθεί για κάτι τέτοιο; Είναι προφανές ότι ο μόνος που θα την πληρώσει από όλο αυτό το σύστημα είναι οι αλλοδαποί που θα απελαύνονται με συνοπτικές διαδικασίες.
Θα ήθελα να αναφερθώ παραπλεύρως σε κάτι άλλο. Το πρόβλημα που τίθεται με το παράνομο υπαίθριο εμπόριο, πλανόδιο και στάσιμο, έχει πολλάκις συζητηθεί και έχουν επισημανθεί οι δυσμενείς επιπτώσεις στον αθέμιτο ανταγωνισμό που προκαλεί στο στεγασμένο εμπόριο, τις λαϊκές αγορές και τους κατόχους νόμιμης άδειας υπαίθριους πωλητές.
Είναι προφανές ότι το υπάρχον νομικό πλαίσιο δεν έχει αποτρέψει φαινόμενα ανάπτυξης παράνομου υπαίθριου εμπορίου πλησίον των λαϊκών ή δημοτικών αγορών, σε κεντρικούς εμπορικούς δρόμους, σε πλατείες, σε ιστορικά μνημεία και σε σταθμούς μέσων μαζικής μεταφοράς. Και γενικά η αποδυνάμωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από πόρους και προσωπικό, κάθε άλλο παρά μπορεί να σημαίνει διασφάλιση του πλαισίου, την εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με τον έλεγχο και την λήψη διοικητικών μέτρων που αφορούν στη δραστηριότητα του υπαίθριου εμπορίου.
Η κατάσχεση ή η καταστροφή των προϊόντων παρανόμου εμπορίου έχει θεωρηθεί ως αποτελεσματική λύση. Δεν είναι και το ξέρουμε. Ειδικά για μια σειρά προϊόντων άλλωστε θα πρέπει να ακολουθηθούν άλλες πρακτικές. Έχει σημασία, το θέμα των ελέγχων για προϊόντα παρεμπορίου, να τεθεί σε μια βάση ορθότερη. Οι μικροπωλητές, οι οποίοι συνήθως βρίσκονται στο στόχαστρο των ελεγκτικών αρχών καθώς συναλλάσσονται με το ευρύ κοινό και υφίστανται τη συντριπτική πλειονότητα των ελέγχων και των κατασχέσεων, δεν αποτελούν παρά τον τελευταίο τροχό με ασήμαντο μερίδιο κερδών από τις παράνομες δραστηριότητες σε σχέση με τους άλλους κύκλους μιας ολόκληρης βιομηχανίας παράνομης παραγωγής και λαθραίας διακίνησης προϊόντων, που αποφέρει υψηλούς τζίρους και παραμένει ουσιαστικά ανέπαφος. Τα εμπορεύματα προϋποθέτουν διαδικασίες παραγωγής ή εισαγωγής, αποθήκευσης και μεταφοράς, στις οποίες εμπλέκεται μεγάλος αριθμός ανθρώπων. Η μεταφορά του βάρους θα πρέπει να είναι εκεί, όχι μόνο με προσωπικό, αλλά με συστήματα ηλεκτρονικού ελέγχου, για να επανέλθουμε στην αναγκαιότητα η τεχνολογία να είναι το επίκεντρο της οργάνωσης κάθε νέας δραστηριότητας.
Αν θέλουμε ένα πραγματικά εκσυγχρονισμένο πλαίσιο και για τις λαϊκές αγορές και για το πλανόδιο και στάσιμο εμπόριο, θα πρέπει να προωθούμε τη διαβούλευση − και αυτό αφορά το Υπουργείο. Οι υπόλοιποι, και κυρίως οι ενδιαφερόμενοι, ας εισερχόμαστε σε αυτή με πραγματικές προτάσεις, όχι με νοοτροπία διατήρησης κακών κεκτημένων.
