Αγαπητές όλες και ολοι,
Εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Προέδρου κας Anne Brasseur, θα ήθελα να σας εκφράσω τη χαρά μου που βρίσκομαι στη συνάντησή σας.
Είχα την τύχη να παρακολουθήσω από την αρχή αυτήν την προσπάθεια, αφού στην πρώτη συνάντηση αυτής της Επιτροπής το 2006 στο Στρασβούργο συμμετείχα εκ μέρους της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας.
Παρακολούθησα με πολύ μεγαλο ενδιαφερον τις τοποθετήσεις των εκπροσώπων όλων των κρατών μελών και κυρίως αυτών που οι Εκθέσεις Παρακολούθησης "δείχνουν με το δάκτυλο".
Νομίζω ότι μπορούμε να εξάγουμε μία σειρά συμπερασμάτων αναφορικά με την κατάσταση των Ρομά, αυτων των "ταξικών αποβλήτων", ανά την Ευρώπη:
Οι Ρομά είναι η πιο μειονότητα από τις μειονότητες, καταδικασμένοι στην αφάνεια, αφού δεν υπάρχει καμία κρατική οντότητα η οποία να δίνει μάχες για τα δικαιώματά τους και να προωθεί τα θέματά τους στους Διεθνείς Οργανισμούς.
Η εφαρμογή των αποφάσεων των Διεθνών Οργανισμών για θέματα Ρομά γίνεται αντιληπτή από σημαντικό, δυστυχώς, κομμάτι κρατών ως φιλανθρωπία ή αλληλεγγύη, ενώ είναι συμβατική υποχρέωση, όπως αυτό προκύπτει από την παρουσία των κρατών στα διεθνή φόρα.
Στις περιόδους της οικονομικής κρίσης, αλλά και της ιδιότυπης, με τις επιμέρους ιδιαιτερότητες, έξαρσης του εθνικισμού, η προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων φαντάζει πολυτέλεια. Όμως, απάντηση στις σύγχρονες πολιτικοκοινωνικές στρεβλώσεις, όπως ο ρατσισμός, η ξενοφοβία, ο νεοναζισμός, είναι ακριβώς αυτή: περισσότερα δικαιώματα, περισσότερη δημοκρατία, ενίσχυση του Κράτους Δικαίου.
Ακόμη και στις χώρες όπου υπάρχει επαρκές νομοθετικό πλαίσιο και πλήρης εφαρμογή των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), έχουμε να αντιμετωπίσουμε στερεότυπα και προκαταλήψεις που δυσχεραίνουν το έργο ακόμη και των πιο ευέλικτων και συνεργάσιμων Διοικήσεων. Δεν εθελοτυφλώ: οι αρνητικοί συνειρμοί εναντίον των Ρομά συντηρούνται και ενισχύονται και από τη σχετικά αυξημένη εγκληματικότητα μεταξύ τους, που δεν οφείλεται βέβαια σε κάποιο εγγενές χαρακτηριστικό της φυλής, αλλά στα υψηλά επίπεδα φτώχειας στις τάξεις τους.
Ο δρόμος που έχουμε να διανύσουμε ως ευρωπαϊκές κοινωνίες του 21ου αιώνα είναι μακρύς και περνά μόνο μέσα από την παιδεία και την ευαισθητοποίηση, καθώς και τη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών, διαδικασία χρονοβόρα και επίπονη, αλλά επιτακτική ανάγκη.
Το στεγαστικό αναδεικνύεται ως το κυριότερο διακύβευμα, από την εξέλιξη του οποίου εξαρτάται και η πρόσβαση σε δημόσια αγαθά (ιατρική - προνοιακή μέριμνα, εκπαίδευση κ.ά.).
Η κατάσταση των Ρομά στην Ευρώπη ειναι συνδεδεμένη απόλυτα με το βαθμό κοινωνικής συνοχής.
Υπάρχουν χώρες για τις οποίες δεν υπάρχουν καθόλου στατιστικά στοιχεία, οπότε δεν μπορούμε να έχουμε πλήρη εικόνα για βασικά θέματα, όπως ο βαθμός πολιτογράφησης, οι πρόωροι γάμοι κλπ.
Η απροθυμία για εφαρμογή καλών πρακτικών μεταφράζεται σε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και σεβασμό κουλτούρας και παρατηρείται πως πάρα πολλά πράγματα εξαρτώνται από την προσωπικότητα και την ευαισθησία των ανθρώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης, η οποία είναι κατά κανόνα και ο πρώτος, άμεσος φορέας θεσμικής και κοινωνικής διαντίδρασης. Δεν μπορούμε όμως πάντα να βασιζόμαστε στις προσωπικές ευαισθησίες εκπροσώπων φορέων.
Υπάρχουν πάρα πολλές επικαλύψεις αρμοδιοτήτων φορέων και Διεθνών Οργανισμών που κάνουν τη λήψη και εφαρμογή αποφάσεων εξαιρετικά δυσχερή και διασπαθίζουν δυνάμεις.
Με την ιδιότητα της Γενικής Εισηγήτριας για θέματα Ρατσισμού και Μισαλλοδοξίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, αλλά και ως πολίτης που δουλεύω στο πεδίο πάνω από μία δεκαετία, θα παρακολουθώ από πολύ κοντά τις προσπάθειές σας και θα είμαι αρωγός σε ό,τι χρειάζεστε.
Σας ευχαριστώ πολύ.
