Τολμώ να πω, ότι ο αντιρατσιστικός νόμος έχει αποκτήσει για τη Δημοκρατική Αριστερά μια εμβληματική αξία. Σε σειρά Επίκαιρων Ερωτήσεων που είχα κάνει, το είχα ονομάσει «Η Οδύσσεια ενός νομοσχεδίου».
Θυμίζω ότι απετέλεσε ένα από τα σημεία προγραμματικής σύγκλισης, κατ΄ απαίτησή της, για τη δημιουργία της τρικομματικής κυβέρνησης τον Ιούνη του 2012. Επρόκειτο για συμβατική υποχρέωση της χώρας, για ενσωμάτωση της οδηγίας πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2008 στην εσωτερική νομοθεσία. Ήδη, το Φλεβάρη του 2012, επί κυβέρνησης Παπαδήμου, είχε τελειώσει η επεξεργασία του στην αρμόδια επιτροπή και είχε εγγραφεί προς συζήτηση στην ημερήσια διάταξη της Ολομέλειας, όταν με έναν μαγικό τρόπο, απαλείφθηκε, ποτέ σε συζητήθηκε.
Οι κακές γλώσσες λένε, ότι αυτό είχε γίνει μετά από απαίτηση του μικρότερου τότε κυβερνητικού εταίρου, του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού.
Στην τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο κατατέθηκε από την άνοιξη του 2013 από τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης κ. Αντώνη Ρουπακιώτη, και τότε συνέβη ένα μοναδικό γεγονός στα χρονικά της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας: ο τότε γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου, κ. Μπαλτάκος, αρνήθηκε να το παραλάβει. Και δε θα κουραστώ να λέω, ότι τότε έπρεπε η Δημοκρατική Αριστερά να αποχωρήσει από την κυβέρνηση. Δύο φορές πήγε και ήρθε στην οικεία επιτροπή, χωρίς να φτάσει ποτέ στην Ολομέλεια, μέχρι που τελικά ήρθε τον Σεπτέμβρη του 2014.
Θα σταθώ μόνο σε τρία σημεία, καθώς τα μείζονα έχουν ήδη ειπωθεί.
Το πρώτο είναι κατά πόσο ο Ν. 927/1979 αποτελούσε επαρκές πλαίσιο αντιρατσιστικής νομοθεσίας. Επρόκειτο για έναν καλό νόμο, εξάλλου μην ξεχνάμε ότι χωρίς αυτόν ποτέ δε θα είχε πάει η υπόθεση Πλεύρη στα δικαστήρια. Ήταν όμως ένας νόμος που ήδη χρονολογείτο προ 35ετίας και αντανακλούσε το πνεύμα των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης. Αδυνατούσε λοιπόν να ανταποκριθεί στις νέες μορφές ρατσιστικού λόγου και εγκλήματος και απαιτούσε επικαιροποίηση. Εδώ αξίζει να επισημάνουμε ότι βάση αυτού του νόμου είχαμε μόνο μία καταδίκη.
Αναφορικά με το θέμα της ποινικοποίησης της άρνησης των γενοκτονιών: Έχω παρακολουθήσει με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον την προβληματική που έχει αναπτυχθεί στο συγκεκριμένο θέμα και μάλιστα είναι η δεύτερη φορά που παρακολουθώ αυτόν τον διάλογο, καθώς είχα την ευκαιρία να τον παρακολουθήσω και στη Γαλλία, όπου τότε ζούσα και εργαζόμουν, όταν περνούσε η ποινικοποίηση της άρνησης των γενοκτονιών. Πρώτα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι πρόκειται για δύο διαφορετικά νομοθετήματα στην ουσία και το σκεπτικό τους. Στη Γαλλία ποινικοποιούνταν η απλή άρνηση. Αντίθετα, στο νομοθέτημα που είχαμε εμείς μπροστά μας, ποινικοποιείται η άρνηση όταν προτρέπει σε βία και περιέχει υποτιμητική διάθεση. Αξίζει κανείς να σταθεί στην προβληματική που είχε αναπτυχθεί τότε στη Γαλλία, που αφορούσε στην ποινικοποίηση της αντίθετης άποψης και τον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου, καθώς αυτό συνέβαινε και στη χώρα που είχε γεννήσει τον Διαφωτισμό.
Ένα άλλο ζήτημα είναι το θέμα των γενοκτονιών που ψηφίζονται από τα εθνικά κοινοβούλια. Παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον τη συζήτηση που αναπτύσσεται στους κόλπους της κίνησης Liberté pour l'histoire και η οποία ταυτίζεται απολύτως με το σκεπτικό του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γαλλίας, όταν εκλήθη να γνωμοδοτήσει για τον προαναφερθέντα Νόμο: ¨Αφήστε την ιστορία στους ιστορικούς. Δεν είναι δουλειά των πολιτικών να γράφουν την ιστορία». Και ρωτώ: αυτό δεν ενέχει τον κίνδυνο εργαλειοποίησης της ιστορίας και χρήσης του παρελθόντος, όχι για να διατηρείται η μνήμη ζωντανή, αλλά για να συντηρεί πάθη και δεινά;
Αναφορικά με το Σύμφωνο Συμβίωσης: η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Δημοκρατικής Αριστεράς είχε καταθέσει, την ίδια μέρα της έκδοσης της καταδικαστικής απόφασης από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τροπολογία που αφορούσε στην επέκταση του Συμφώνου Συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, παρά την αντίθετη άποψη του ΠΑΣΟΚ, αρνιόταν επίμονα να την φέρει προς συζήτηση, προφασιζόμενος ανυπόστατες δικαιολογίες: ακούσαμε απίθανα πράγματα, από το ότι πρέπει να γνωμοδοτήσει το ΣτΕ, θυμίζουμε ότι οι αποφάσεις του ΕΔΑΔ είναι άμεσα εκτελεστέες, μέχρι ότι περιμένουμε να καθαρογραφεί η απόφαση ή ότι πρέπει να διαβουλευτούμε με την Εκκλησία. Κώφευε ακόμη και όταν καταφεύγαμε σε επιχειρήματα που θεωρούσαμε ότι μπορούν να βρουν ευήκοα ώτα στο πλαίσιο της συντηρητικής αντίληψης, όπως ότι η a la carte εφαρμογή των αποφάσεων του ΕΔΑΔ, νομιμοποιεί την Τουρκία να μη σέβεται αποφάσεις εναντίον της, όπως η Διακρατική της Κύπρου εναντίον της ή αυτές που αφορούν σε θέματα περιουσιών στα Κατεχόμενα.
Δυστυχώς, η συζήτηση της τροπολογίας αυτής, στο πλαίσιο του αντιρατσιστικού, έγινε η εφαρμογή να ακουστεί εντός του Κοινοβουλίου ο πλέον ακραίος ρατσιστικός λόγος: αυτός που εξίσωνε την ομόφυλη επιθυμία με την παιδεραστία και την κτηνοβασία.
Η τροπολογία για το Σύμφωνο Συμβίωσης δεν μπήκε ποτέ σε ψηφοφορία. Και αυτό γιατί βάσει του Κανονισμού της Βουλής, η εκτελεστική εξουσία μπορεί να καθορίζει τι θα ψηφίσει η νομοθετική. Γιατί λοιπόν, ο κ. Αθανασίου απέφυγε τη διαδικασία της ονομαστικής ψηφοφορίας; Γιατί φοβόταν ότι πιθανόν και να υπερψηφιζόταν, αφού και βουλευτές της ΝΔ είχαν εκφραστεί υπέρ.
