Θα ήθελα να ευχαριστήσω Το Παρατηρητήριο Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης για την ευγενική του πρόσκληση και να το συγχαρώ για την εξαιρετική αυτή πρωτοβουλία για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, όπως είναι το προσφυγικό ζήτημα και η αναγκαία ανάληψη πρωτοβουλιών για την ειρήνη στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Τα εκατομμύρια των προσφύγων από τη Συρία, που μεγάλο μέρος τους έχει βρει καταφύγιο σε γειτονικές χώρες, αποτελούν θύματα ενός αιματηρότατου εμφύλιου πολέμου, που μαίνεται από 2011, με εμπλοκή και ξένων δυνάμεων.
Ως διεθνές φιλειρηνικό κίνημα, είχαμε προειδοποιήσει εξαρχής για τις διαγραφόμενες καταστροφικές συνέπειες – σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο – αυτού του πολέμου. Είχαμε αντιταχθεί στη σχεδιαζόμενη διεθνή στρατιωτική επέμβαση στη Συρία, που αν είχε πραγματοποιηθεί, το μέγεθος του προσφυγικού θα ήταν ασύλληπτο πολύ ενωρίτερα, και πιθανότατα θα είχε οδηγήσει σε διάλυση και γειτονικές χώρες της Συρίας, όπως ο Λίβανος. Δικαιώνεται, λοιπόν, η θέση κατά της διεθνούς επέμβασης και υπέρ της πολιτικής λύσης του Συριακού.
Οι διεθνείς οργανισμοί και κυβερνήσεις όφειλαν να είναι προμηθείς και όχι επιμυθείς. Αποδεικνύεται ότι η υπόθεση της ειρήνης στην Μ. Ανατολή αφορά όχι μόνο τις χώρες και λαούς της περιοχής, αλλά και την Ευρώπη και όλον τον κόσμο.
Ευτυχώς γεννήθηκε πρόσφατα στην περιοχή και μια μεγάλη ελπίδα για την ειρήνη, με τη συμφωνία των «5+1» χωρών με το Ιράν για τον έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος της σημαντικής αυτής χώρας της Μ. Ανατολής.
Η πολιτική του zero migration που είχε ως στόχο η Ευρώπη τα προηγούμενα χρόνια αποδείχθηκε μία φενάκη και αυτό καταδεικνύεται από την υπογραφή του «Ευρωπαϊκού Συμφώνου Μετανάστευσης και Προσφύγων» το 2008, το οποίο εκπονήθηκε από συντηρητικές κυβερνήσεις όπως αυτές των Μέρκελ, Σαρκοζύ.
Μεταξύ των άλλων, στο Σύμφωνο υπάρχει η παραδοχή ότι μέχρι το 2050 η γερασμένη Ευρώπη θα χρειαστεί 40 εκ. μετανάστες. Βέβαια, έχει σαφή κριτήρια επιλογής και χαρακτηριστικών αυτών, είναι οι μετανάστες που φαντασιώνεται η ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ, άρα ουσιαστικά μιλά για «πορρώδη» σύνορα (ούτε κλειστά ούτε ανοικτά). Το πιο ενδιαφέρον σημείο βέβαια, το οποίο δεν κατέστη δυνατό να το εκμεταλλευτεί τότε η κυβέρνηση και το οποίο θα πρέπει, το έχω πει πολλές φορές, να το αναδεικνύει η ελληνική πλευρά, είναι ότι κάνει λόγο για ενιαία πολιτική ασύλου: όμως αυτό λογικά και νομικά έρχεται σε αντίθεση με την ύπαρξη του Δουβλίνο ΙΙ. Άρα κάθε τέτοια συζήτηση, η οποία είναι ουσιαστική και χρήσιμη, απαιτεί προηγούμενη κατάργησή του.
Χαιρετίζουμε την πρωτοβουλία της Γερμανίας να προχωρήσει σε αναστολή εφαρμογής όρων του Δουβλίνο ΙΙ, αλλά πρέπει να επισημάνουμε δύο πολύ σημαντικές παραμέτρους: αναμένουμε μία θεσμική πρωτοβουλία της Γερμανίας σε επίπεδο ΕΕ, έτσι ώστε η μονομερής ενέργειά της να μη βασίζεται μόνο σε καλές προθέσεις, αλλά και να αποκτήσει πανευρωπαϊκό εύρος. Και το πιο σημαντικό: η άρση εφαρμογής του Δουβλίνο ΙΙ αφορά σε αυτούς που έχουν κατορθώσει να φτάσουν σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Η Οδηγία 2001/51/ΕΚ της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγκάζει κάθε αεροπορική (ή/και ναυτιλιακή) εταιρεία που μεταφέρει ένα άτομο χωρίς τα κατάλληλα έγγραφα για την είσοδο του στην ΕΕ να το επαναπροωθήσει με το ίδιο αεροπλάνο, πληρώνοντας και το εισιτήριο της επιστροφής.
Έτσι οι αεροπορικές εταιρείες εφαρμόζοντας την Οδηγία δεν αποδέχονται επιβάτες από τις χώρες αυτές.
Είναι σαν να υποβάλλουμε αυτούς τους ανθρώπους σε ένα τεστ κοπώσεως, ή και επιβιώσεως!
Γνωρίζω πολύ καλά τον αντίλογο στην πρόταση για νόμιμη και ασφαλή έλευση: δε γίνεται, θα είναι σα να κλείνουμε το μάτι και σε μετανάστες. Όμως όταν είμαστε αντιμέτωποι με τόσο ακραίες συνθήκες η απάντηση είναι ότι καλύτερα να επωφεληθούν και κάποιοι που δεν είναι πρόσφυγες παρά να υποβάλλουμε τους ανθρώπους αυτούς σε τέτοια ταλαιπωρία με κίνδυνο τη ζωή τους.
Με ενδιαφέρον περιμένουμε απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα από την Έκτακτη Σύνοδο των υπουργών Εσωτερικών των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα διεξαχθεί στις 14 Σεπτεμβρίου στις Βρυξέλλες, προκειμένου να βρεθούν από κοινού λύσεις.
Είναι ανάγκη να κατανοηθεί ότι πρέπει να συγκληθεί μια διεθνής διάσκεψη για το θέμα, με βασικό πρόταγμα τον αποτελεσματικό τρόπο διάσωσης των ανθρώπων αυτών.
Χαίρομαι γιατί στην ομιλία του ο κύριος Γιούνκερ, έδειξε να αντιλαμβάνεται το πρόβλημα αφού μίλησε για την ανάγκη της νόμιμης μετανάστευσης. Μένει να δούμε την πράξη!
Η μετανάστευση είναι φαινόμενο σύμφυτο με τον άνθρωπο στην παγκόσμια ιστορία. Συνηθίζω μάλιστα να λέω ότι η πρώτη μετανάστρια στην Ευρώπη ήταν η γυναίκα από την Αφρική που ήρθε στην ήπειρό μας έχοντας στην κοιλιά της τον πρώτο Ευρωπαίο.πολίτη.
Η πολιτική του zero migration που είχε ως στόχο η Ευρώπη τα προηγούμενο χρόνια αποδείχθηκε μία φενάκη και αυτό αποδεικνύεται από την υπογραφή του «Ευρωπαϊκού Συμφώνου Μετανάστευσης και Προσφύγων» το 2008, το οποίο εκπονήθηκε από συντηρητικές κυβερνήσεις όπως αυτές των Μέρκελ, Σαρκοζύ.
Μεταξύ των άλλων στο Σύμφωνο υπάρχει η παραδοχή ότι μέχρι το 2050 η γερασμένη Ευρώπη θα χρειαστεί 40 εκ. μετανάστες, βέβαια έχει σαφή κριτήρια επιλογής και χαρακτηριστικών αυτών, είναι οι μετανάστες που φαντασιώνεται η ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ, άρα ουσιαστικά μιλά για «πορρώδη» σύνορα (ούτε κλειστά ούτε ανοικτά). Το πιο
ενδιαφέρον σημείο βέβαια, το οποίο δεν κατέστη δυνατό να το εκμεταλλευτεί τότε η κυβέρνηση και το οποίο θα πρέπει, το έχω πει πολλές φορές να το αναδεικνύει η ελληνική πλευρά, είναι ότι κάνει λόγο για ενιαία πολιτική ασύλου: όμως αυτό λογικά και νομικά έρχεται σε αντίθεση με την ύπαρξη του Δουβλίνο ΙΙ. Άρα κάθε τέτοια συζήτηση, η οποία είναι ουσιαστική και χρήσιμη, απαιτεί προηγούμενη κατάργησή του.
Η μετανάστευση, όπως και πολλά άλλα ζητήματα, έχουν ευρωπαϊκή διάσταση, αλλά και εθνικές πτυχές που πρέπει να αναδειχθούν και να αντιμετωπιστούν: πρέπει η χώρα μας να δώσει ιδιαίτερο βάρος στις πολιτικές ενσωμάτωσης και ένταξης. Δεν θα κουραστώ να λεω ότι η απόδοση ιθαγένειας χωρίς τις αντίστοιχες πολτικές ενσωμάτωσης, δεν είναι παρά ένα χαρτί στο συρτάρι. Πρέπει να δημιουργηθούν οι αποτελεσματικές αυτές δομές που θα καθιστούν την ευρωπαική χρηματοδότηση ευέλικτη, διαφανή και αποτελεσματική, προϋποθέτει συνεκτικό και μακρόπνοο εθνικό σχέδιο, διαφορετικά θα αντιμετωπίζουμε εσαεί το φαινόμενο της «πίθου των Δαναίδων» με θύματα τους μετανάστες ως αντικείμενα εκμετάλλευσης και την κοινωνία ολόκληρη να βιώνει την ανασφάλεια, το φόβο, τις συνέπειες της παράνομης ύπαρξης ανθρώπων.
Η προηγούμενη κυβέρνηση δημιουργησε για πρώτη φορά Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής το οποίο όμως ουσιαστικά δεν υποστηριζόταν από ανθρωπινο δυναμικό, το Υπουργείο ήταν ουσιαστικά το γραφείο της Υπουργού. Επαναφέρω την πρότασή μου για ανάγκη δημιουργίας, τουλάχιστον σε επίπεδο Υφυπουργείου, διοικητικής δομής Κοινωνικής Συνοχής που θα «μαζέψει» όλα τα θέματα Δικαιωμάτων, Μετανάστευσης, Ισότητας, ευπαθών ομάδων, μειονοτήτων για να διαπνέονται οι πολιτικές και οι ύσεις από κοινό πνεύμα και στόχευση.
Θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν έρχεται σε αντίθεση και αντιπαλότητα με την ασφάλεια. Αντίθετα, είναι έννοιες απόλυτα συνυφασμένες και πάνε χέρι-χέρι. Μόνο ο σεβασμός των Δικαιωμάτων παρέχει εχέγγυα ειρήνης και κοινωνικής γαλήνης. Η γνώση της ιστορίας δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι η προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων πέρασε μέσα από τη θεσμοποίηση διεκδικήσεων για την προστασία της ασφάλειας της πολιτικής κοινότητας.
Είναι αναγκαίο να γίνει διαχωρισμός των επιμέρους περιπτώσεων στις μεταναστευτικές ροές: το συλλήβδην τσουβάλιασμα ανθρώπων συσκοτίζει το δημόσιο διάλογο, εμποδίζει την αντιμετώπιση των προβλημάτων ανάλογα με τα διαφορετικά νομικά καθεστώτα διεθνούς προστασίας και ευνοεί κοινωνικούς αυτοματισμούς. Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ ερχόμαστε να διαχειριστούμε μεικτές ροές. Και εδώ επιτρέψτε μου να σημειώσω ότι οι πιο δύσκολες και μη διαχειρίσιμες ουσιαστικά περιπτώσεις είναι των ανθρώπων που ανήκουν στις «γκρίζες ζώνες» και των ανέφικτων επιστροφής.
Η Ελλάδα, σε συνεργασία με τις υπόλοιπες χώρες τις Ευρώπης που αντιμετωπίζουν ανάλογα ζητήματα, πρέπει να επιδιώξει τη διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, που θα δίνει έμφαση στις παρεμβάσεις εκείνες που θα επιτρέψουν στους κατοίκους της Αφρικής και της Ασίας να μείνουν στον τόπο τους, αλλά και θα παρέχει όλους τους αναγκαίους πόρους για την εγκατάσταση, τη διατροφή και την υγειονομική φροντίδα των μεταναστών, μέχρις ότου μπορέσουν να ενταχθούν δημιουργικά στην κοινωνία. Παράλληλα θα πρέπει να προβλέπεται ο επιμερισμός του βάρους της μετανάστευσης σε όλη την Ευρώπη, με κριτήρια τον πληθυσμό και το κατά κεφαλήν εισόδημα κάθε χώρας. Να νομιμοποιήσει όλους τους μετανάστες που πληρούν τις προϋποθέσεις νομιμοποίησης. Να εξετάζει γρήγορα τις αιτήσεις όσων ζητούν άσυλο με κριτήρια αντικειμενικά, όπως προβλέπουν οι διεθνείς ρυθμίσεις και να παρέχει άσυλο σε όσους πραγματικά το δικαιούνται εφοδιάζοντάς τους με τα απαραίτητα νομιμοποιητικά έγγραφα και παρέχοντάς τους όλα τα συναφή δικαιώματα. Να επαναπροωθήσει τους παράτυπους μετανάστες στις χώρες προέλευσής τους με σεβασμό πάντα των δικαιωμάτων τους. Για την διασφάλιση της τήρησης των προβλεπομένων από τις Συνθήκες απαραίτητη είναι η εμπλοκή του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης.
Πρέπει να κατοχυρωθεί θεσμικά το δικαίωμα στην οικογενειακή επανένωση στη χώρα υποδοχής, ειδικά σε περιπτώσεις όπου η χώρα προέλευσης είναι σε εμπόλεμη κατάσταση ή έχει καταδικαστεί για παραβιάσεις κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατ' επανάληψη.
Τα παραπάνω είναι μερικές από τις θεσμικές πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν άμεσα, εκτός αυτών που ήδη υπάρχουν, οι οποίες πρέπει να αναβαθμιστούν δραστικά, όπως η διευκόλυνση της άσκησης λατρευτικών καθηκόντων κάθε θρησκείας, τα προγράμματα γλωσσικής επιμόρφωσης, κ.ά.
Οι θεσμικές αλλαγές και τα διοικητικά μέτρα αρκούν για να λύσουν ένα τόσο πολύπλοκο και πολυπαραγοντικό ζήτημα, όπως το μεταναστευτικό; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά όχι.
Το ζήτημα της παροχής κοινωνικής παιδείας και καλλιέργειας στην Ελλάδα είναι κομβικής σημασίας. Οφείλουμε, και έχουμε ήδη καθυστερήσει, να προβούμε σε ενέργειες όχι μόνο επιμόρφωσης, αλλά ιδιοποίησης, ειδικά στους νέους, των εννοιών της κοινωνικής αλληλεγγύης, του ανθρωπισμού, της κατανόησης, της βαθύτερης γνώσης του «άλλου» και της αποβολής στερεοτύπων. Έχουμε χρέος να μεταφέρουμε στους συμπολίτες μας πως σε μια κοινωνία η διαστρωμάτωση δεν μπορεί να εξαρτάται από τη γεωγραφική προέλευση ενός ανθρώπου ή μιας ομάδας ανθρώπων, αλλά από τις δεξιότητες και τη δυνατότητα κοινωνικής προσφοράς του καθενός. Η ανθρώπινη ύπαρξη, καθολικά και παγκοσμίως, δεν υπόκειται σε διακρίσεις τύπου νόμιμη ή παράνομη, ανώτερη ή κατώτερη, τα δικαιώματα του καθενός ξεχωριστά και των ανθρώπων συνολικά είναι κατάκτηση πολύτιμη, που επήλθε μετά από αιώνες κοινωνικής εξέλιξης και προόδου.
Πρέπει να ληφθεί υπόψη η ανάγκη της Ευρώπης να καλύψει το δημογραφικό κενό ενός πληθυσμού με έντονη γήρανση. Για ίδιους λόγους που πχ Γαλλία και Γερμανία αφομοίωσαν/ενσωμάτωσαν πολύ μεγάλους μεταναστευτικούς πληθυσμούς μετά τους, και δημογραφικά, καταστροφικούς παγκόσμιους πολέμους (και σήμερα το ένα τρίτων των "Γάλλων"/"Γερμανών" που η υφήλιος γνωρίζει είναι μετανάστης ή γόνος μεταναστών από Πολωνία, Ιταλία, Πορτογαλία, Τουρκία, Αλβανία/Κόσοβο, και σε ολοένα μεγαλύτερο αριθμό χώρες από άλλες ηπείρους) καλείται σήμερα όλη η Ευρώπη να ενσωματώσει (και όχι αφομοιώσει) προγραμματισμένα και με καθορισμένη μακρόπνοη πολιτική εκατομμύρια μετανάστες.
Η μετανάστευση δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με όρους φυσικών καταστροφών, αλλά με όρους ανθρωπιστικής κρίσης που απαιτεί σύμπραξη όλων των εμπλεκομένων προκειμένου να βρεθεί λύση βιώσιμης και αξιοπρεπούς διαχείρισης.
Η σημερινή Kεντρική Επιτροπή έπρεπε να είχε τελειώσει σε ένα τέταρτο, αφού θα είχε ομοφώνως αποφασίσει τη σύγκληση Διαρκούς Συνεδρίου, το οποίο, βάσει του καταστατικού, είναι το μόνο αρμόδιο να αποφασίσει για προεκλογικές συνεργασίες. Δε θα έπρεπε όμως να με εκπλήσσει μία ακόμη καινοφανής πρακτική, η οποία έρχεται να στοιχηθεί με την άρνηση της νεοεκλεγείσας ηγεσίας να εκλέξει γραμματέα πριν από δύο μήνες.
Πριν από σχεδόν 3 μήνες εξελέγη νέα ηγεσία με στόχο την παραγωγή πολιτικής και την οργανωτική ανασυγκρότηση του κόμματος. Μετρημένες στα δάχτυλα οι συνεδριάσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής, δεν έγινε ποτέ καταμερισμός αρμοδιοτήτων, δε λειτούργησαν οι οργανώσεις.
Η ηγεσία, με απόλυτο κυνισμό, ομολογεί ότι περιόδευσε σε όλα τα κομματικά γραφεία και αφού έφαγε «πόρτα», κατέληξε στο ΠΑΣΟΚ. Αυτός είναι και ο ορισμός του πολιτικού μεταπραττισμού.
Δε θα αναφερθώ στις διαχρονικά βεβαρημένες σχέσεις της Ανανεωτικής Αριστεράς με το ΠΑΣΟΚ. Το έκαναν με πολύ μεγάλη εμβρίθεια προηγούμενοι ομιλητές. Ο χώρος δεν συμπορεύτηκε με το ΠΑΣΟΚ σε πολύ καλύτερες περιόδους, όταν το ΠΑΣΟΚ είχε πολύ πιο ξεκάθαρα ευρωπαϊκά και μεταρρυθμιστικά στοιχεία. Θα συμπορευθούμε τώρα, όταν αυτό αργοπεθαίνει; Λυπάμαι, αλλά εμφανίζουμε συμπτώματα νεκροφιλίας.
Η συμπόρευση με το ΠΑΣΟΚ είναι ανατροπή των ιδρυτικών μας αρχών και καταστρατήγηση των αποφάσεων του Συνεδρίου. Και εξηγούμαι:
Μιλούσαμε για διάλογο με τις δυνάμεις του δημοκρατικού σοσιαλισμού, εάν και εφόσον απομακρυνθούν απο την πρόσδεσή τους με το νεοφιλελεύθερο παρελθόν τους. Η κα Γεννηματά υπερασπίζεται με πάθος τη συγκυβέρνηση με τη ΝΔ, ως το απόλυτο παράδειγμα ευθύνης, και πράττει άριστα για το κόμμα της, τιμά το παρελθόν του και την ιστορία του. Εμείς φτύνουμε τη δική μας.
Φαντάζομαι ότι τα στελέχη μας που θα συμπορευθούν μαζί της θα πρέπει να καταδικάσουν την έξοδό μας από την κυβέρνηση το καλοκαίρι του '13, όπως και την άρνησή μας να ψηφίσουμε Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Δεκέμβρη του '14.
Η συμπόρευση με το ΠΑΣΟΚ αναιρεί όλη την πολιτική μας. Και αυτή η συμπόρευση θα πρέπει να οδηγήσει αυτούς που την υπερασπίζουν, και που είναι οι ίδιοι που μετά το 2ο Συνέδριο οδήγησαν συντρόφους μας στην αποχώρηση, λόγω της άρνησής μας να μπούμε στον διάλογο με τους 58 για την Κεντροαριστερά, αν μη τι άλλο, να τους ζητήσουν μια συγγνώμη.
Θυμάμαι ακόμη, ομιλία κορυφαίου στελέχους στο Συνέδριο του Ιούνη, να λέει με αγανάκτηση: «Από το 1974 μας κατηγορούν ότι θέλουμε να πάμε στο ΠΑΣΟΚ». Ομολογουμένως αργήσατε, αλλά τώρα τους δικαιώνετε. Και αυτό συνιστά εξαπάτηση των συνέδρων και αλλαγή της φυσιογνωμίας του κόμματος.
Και μια και μιλάμε για εξαπάτηση συνέδρων, αλήθεια, τι λέει για όλα αυτά ο σύμμαχός μας στις εκλογές του Γενάρη, ο Νίκος Χρυσόγελος; Τι λένε για όλα αυτά οι συντρόφισσες και οι σύντροφοι που του υπόσχονταν ότι τον Σεπτέμβρη θα γίνει ιδρυτικό συνέδριο του χώρου της ανανεωτικής αριστεράς και της οικολογίας, και οι οποίοι στήριξαν τη σημερινή ηγεσία, η οποία στο πλαίσιο του «υπόσχομαι τα πάντα στους πάντες» είχε δηλώσει ότι βρίσκει ενδιαφέρον το κείμενό τους;
Υποκύπτουμε στο ΠΑΣΟΚ, την ώρα που το έχει απαξιώσει όχι μόνο η ελληνική κοινωνία, αλλά πρώτα και κύρια η οικεία ευρωομάδα του.
Οι εκλογές της 25ης Γενάρη, στις οποίες έδωσα τη μάχη για την πολιτική και οργανωτική αυτονομία του χώρου, όπως κάποιοι απο εσάς, γιατί κάποιους άλλους είχα τη χαρά να τους γνωρίσω μόνο στο Συνέδριο του Ιούνη, όπως και οι εξελίξεις των τελευταίων οκτώ μηνών, αποτελούν τομή για την πολιτική ζωή της χώρας, για όποιον θέλει να εξετάζει τα πράγματα με όρους πολιτικούς και όχι ψυχαναλυτικούς. Και σε αυτό το καινούριο σκηνικό οφείλουμε να είμαστε παρόντες, με το σύνολο των θέσεων και των απόψεών μας.
Το επίδικο σήμερα δεν είναι η επιβίωση των κομματικών σχηματισμών, τα κόμματα δεν είναι για να αυτοσυντηρούνται, ούτε για την επιβίωση των στελεχών τους. Το επίδικο είναι ποιος θα διαχειριστεί την τύχη της χώρας, με βάση τη νέα συμφωνία και στόχο την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και την οριστική διευθέτηση του χρέους. Και ο καθένας οφείλει να πάρει θέση σε αυτό. Γι αυτό και θα ζητήσω ονομαστική ψηφοφορία.
Κι εγώ θεωρώ ότι με όλα τα λάθη, τις παλινωδίες, τις αστοχίες, τις κακές επιλογές προσώπων, τις τύχες της χώρας πρέπει να τις διαχειριστεί η Αριστερά.
Σίγουρα δεν είναι η Αριστερά των ονείρων μας, δε νομίζω κανείς εδώ μέσα να έχει ασκήσει αυστηρότερη κριτική στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛΛ απο εμένα, αλλά στην πολιτική δεν αρκεί το όνειρο, χρειάζεται και λογισμός. Ειδικά όταν εξαντλούμαστε στο αν είναι στραβός ο γυαλός κι ούτε μια στιγμή δεν αναρωτιόμαστε αν στραβά αρμενίζουμε.
Θα ήθελα να συγχαρώ τα Τμήματα Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων & Θεμάτων Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ για τη διοργάνωση αυτής της Ημερίδας με θέμα τα 40 χρόνια από την Διάσκεψη για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη (ΔΑΣΕ): Σύγχρονες προκλήσεις για την Ευρωπαϊκή Ασφάλεια και την Πανευρωπαϊκή Συνεργασία και να ευχαριστήσω για την ευγενική πρόσκληση.
Σαράντα χρόνια συμπληρώνονται, μεθαύριο, από τη Διάσκεψη για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, η οποία συγκλήθηκε μετά από προετοιμασία πολλών ετών. Προετοιμασία που επηρέασε θετικά και γόνιμα τις σχέσεις Ανατολής-Δύσης. Ας μην ξεχνάμε ότι εκείνη τη χρονική περίοδο καταρρέουν οι δικτατορίες σε Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα και ας στοχαστούμε τα αόρατα νήματα που συνδέουν την ειρήνη με τη Δημοκρατία.
Οι ρίζες της ΔΑΣΕ/ΟΑΣΕ βρίσκονται στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και στην πρόταση που είχε διατυπώσει τότε η Σοβιετική Ένωση για τη δημιουργία πανευρωπαϊκού συστήματος ασφαλείας. Ύστερα από προκαταρκτικές συναντήσεις και άλλες ενέργειες προετοιμασίας, την 1η Αυγούστου 1975, στο πλαίσιο της ΔΑΣΕ, οι αρχηγοί 35 κρατών-μελών συνήλθαν στη φινλανδική πρωτεύουσα και υπέγραψαν τις Συμφωνίες του Ελσίνκι που είναι γνωστές και ως Τελική Πράξη του Ελσίνκι. H Πράξη αυτή, γνωστή επίσης ως Δεκάλογος του Ελσίνκι, καθόριζε τις βασικές αρχές συμπεριφοράς μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών καθώς και των κυβερνήσεών τους απέναντι στους πολίτες τους. H Τελική Πράξη του Ελσίνκι έθεσε τις βάσεις για περαιτέρω ανάπτυξη της ΔΑΣΕ. Το έγγραφο αυτό δεν είναι συνθήκη αλλά πολιτικά δεσμευτική συμφωνία και διαιρείται σε τρία βασικά κεφάλαια, που αφορούν: Ζητήματα σχετικά με την ασφάλεια στην Ευρώπη, τη συνεργασία στους τομείς της οικονομίας, της επιστήμης και της τεχνολογίας, καθώς και του περιβάλλοντος και τη συνεργασία στον ανθρωπιστικό και σε άλλους τομείς.
Η ΔΑΣΕ αποτέλεσε ιστορικό ορόσημο και ωφέλησε την Ευρώπη από πολλές απόψεις. Έθεσε επί τάπητος την υπέρβαση της ψυχροπολεμικής της διαίρεσης, συνέβαλε στην απομάκρυνση του κινδύνου ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος, ανέδειξε την ανάγκη και την δυνατότητα της πανευρωπαϊκής συνεργασίας, ευνόησε την διεκδίκηση θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών σε ανατολή και δύση.
Το ελληνικό κίνημα ειρήνης, και ανάμεσά μας έχουμε εκλεκτούς εκπροσώπους του, έκανε σημαία του την Τελική Πράξη του Ελσίνκι και τον σεβασμό της, και για τα εθνικά μας θέματα. Το 1975 ήταν σε έξαρση η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, κυρίως λόγω του Κυπριακού, και ζητούσε την υπέρβαση της έντασης στη βάση της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι, δηλαδή με αποφυγή της χρήσης ή της απειλής χρήσης βίας, με σεβασμό στην εθνική κυριαρχία και ειρηνική επίλυση των προβλημάτων.
Εννοείται ότι και για την Κύπρο, όπου η τουρκική εισβολή και κατοχή συνιστούσε ωμή καταπάτηση των Αρχών της Διάσκεψης του Ελσίνκι, όπως και του ΟΗΕ, η επίκλησή τους αποτέλεσε βασικό όπλο στις διεθνείς εκστρατείες αλληλεγγύης.
Το καλοκαίρι του 1974 αποτέλεσε τομή για την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας. Τα γεγονότα της Κύπρου διαμόρφωσαν σημαντικά τις επιλογές της ελληνικής διπλωματίας. Άμεση προτεραιότητα ήταν η αντιμετώπιση της τουρκικής εισβολής και η αποφυγή του ελληνοτουρκικού πολέμου. Η τουρκική απειλή συνέβαλλε στην αναπροσαρμογή της ελληνικής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής. Ο κίνδυνος δεν ήταν φαντασιακός, ούτε είχε ιδεολογική χροιά. Πλέον ο κίνδυνος κατά της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας είναι υπαρκτός, τα ιδεολογήματα περί κομμουνιστικού κινδύνου δίνουν τη θέση τους στη χάραξη ρεαλιστικής πολιτικής, με την οποία θα αντιμετωπιστούν οι νέοι κίνδυνοι και προκλήσεις προερχόμενοι εξ' ανατολών. Η ψύχωση αντιμετώπισης του «από βορράν κινδύνου» παύει να υπάρχει, αφού η τουρκική εισβολή στην Κύπρο επαναφέρει την κατάσταση στην οδυνηρή πραγματικότητα.
Η πρώτη σαφής αναφορά περί μετάλλαξης του αμυντικού δόγματος ήταν το υπόμνημα το οποίο κατέθεσε ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Ευάγγελος Αβέρωφ προς τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή, στις 30 Νοεμβρίου 1974. Τα λόγια του Υπουργού σκιαγράφησαν εν πολλοίς το νέο δόγμα με το οποίο θα πορευτεί η Ελλάδα καθ' όλη τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης: «Ενώ η πάγια απειλή κατά της χώρας δια λόγους γεωπολιτικούς εκδηλούται από Βορρά, αι πρόσφαται βάναυσαι εξελίξεις μας επιβάλλουν να αντιμετωπίσουμε πρωτίστως την εκ Τουρκίας απειλή». Εξαιρετικά ενδιαφέροντα τα αποσπάσματα από το Αρχείο Κ. Καραμανλή, Τόμος 9, σσ.165-166, 262-263, 284,4 72-473 και η επιστολή Καραμανλή σε Μακάριο, ό .π. σσ.370-371 για τις προθέσεις της ελληνικής κυβέρνησης περί αλλαγής στρατηγικής στο Κυπριακό.
Προκειμένου η Ελλάδα να ενισχύσει τη διεθνή της θέση, προχώρησε σε αναθεώρηση της πολιτικής της, στρεφόμενη στη σύσφιξη των σχέσεών της με τα βαλκανικά κράτη. Για τον σκοπό αυτό, ενισχύθηκαν οι σχέσεις με τη Βουλγαρία, τη Γιουγκοσλαβία και τη Ρουμανία. Η κίνηση αυτή έφερε αποτελέσματα, αφού τα βαλκανικά κράτη τάχθηκαν άμεσα ή έμμεσα υπέρ της Ελλάδας – στάση που τήρησαν και κατά το ελληνικό «βαλκανικό άνοιγμα», το 1975.
Η Τελική Πράξη του Ελσίνκι, η οποία λειτούργησε προς την κατεύθυνση της προσέγγισης των δύο αντίπαλων κόσμων, έπαιξε καίριο ρόλο για τη νέα βαλκανική πολιτική της Ελλάδας, τόσο σε διμερές όσο και σε πολυμερές επίπεδο, αφού η νέα αυτή πολιτική θεωρείτο ως η υλοποίηση του πνεύματος του Ελσίνκι στον περιφερειακό-βαλκανικό χώρο.
Έτσι, από τα τέλη του 1974 και κατά τις αρχές του 1975, Ελλάδα και Γιουγκοσλαβία συμφώνησαν να απομακρύνουν στρατεύματα από τα κοινά τους σύνορα, προκειμένου να τα προωθήσουν σε άλλα σημεία της μεθορίου τους –όπου υπήρχαν μεγαλύτερες ανάγκες– διατηρώντας μόνο μικρές φρουρές για τη συνήθη φύλαξη των συνόρων. Ταυτόχρονα, η Γιουγκοσλαβία εγκαλούσε την Τουρκία για την εισβολή στην Κύπρο και για το ότι οι τουρκικές ενέργειες έθεταν σε κίνδυνο την ειρήνη στην περιοχή. Αντίστοιχα, και η Βουλγαρία παρείχε, μετά τη συνάντηση Ζίβκοφ-Καραμανλή τον Ιούνιο του 1975, πλήρη εγγύηση για το απαραβίαστο των ελληνικών συνόρων. Είναι γεγονός, βέβαια, ότι ακόμα και νωρίτερα, κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής και της αλλαγής της εξουσίας στην Ελλάδα, η στάση των βαλκανικών κρατών ήταν ενδεικτική του θετικού κλίματος στις σχέσεις τους με την Ελλάδα.
Στο πεδίο των δέκα αρχών, γνωστών και ως ο Δεκάλογος του Ελσίνκι, οι οποίες καθορίζουν τις διακρατικές σχέσεις, η Κύπρος προώθησε την υιοθέτηση νέων και δεσμευτικών συνάμα υποχρεώσεων που αφορούν την εδαφική ακεραιότητα των κρατών και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ειδικότερα, η υιοθέτηση στο Καταληκτικό Κείμενο της Βιέννης των προνοιών για τη μη αναγνώριση καταστάσεων που παραβιάζουν την εδαφική ακεραιότητα κρατών, καθώς και η αναγνώριση του δικαιώματος όλων των προσφύγων να επιστρέψουν με ασφάλεια στις εστίες τους, υπογραμμίζει την καθοριστική συμβολή της κυπριακής θέσης. Η Τελική Πράξη του Ελσίνκι αποτελεί δέσμευση όλων των κρατών να σέβονται το απαραβίαστο των εθνικών συνόρων των κρατών και να σέβονται την εδαφική τους ακεραιότητα. Οποιαδήποτε αλλαγή συνόρων μπορεί να γίνεται μόνο στο πλαίσιο μιας αμοιβαία αποδεκτής συμφωνίας, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και σίγουρα με ειρηνικό τρόπο.
Το γεγονός ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τα συμμετέχοντα Κράτη, είναι πολιτικές και όχι νομικώς δεσμευτικές, δεν μειώνει και δεν πρέπει να αφαιρεί τίποτε από την αποτελεσματικότητά τους. Γιατί, λοιπόν, όλα αυτά αποδεικνύονται κείμενα κενά περιεχομένου;
Θα μπορούσα να προσφύγω στα κατά τον Θουκυδίδη λόγια των Αθηναίων όταν απευθύνθηκαν στους πολιορκημένους κατοίκους της Μήλου: «Αν κρίνει κανείς από τις αποφάσεις σας, είσθε μοναδικοί θεωρώντας το μέλλον ως πιο σίγουρο από το παρόν και επιτρέποντας στις επιθυμίες σας να μετατρέψουν τα αβέβαια σε πραγματικότητα».
Αν μου επιτραπεί να ερμηνεύσω τον Θουκυδίδη, θα έλεγα πολύ άπλα ότι οι διακηρύξεις και οι δηλώσεις στηρίχτηκαν περισσότερο στις ευχές και τις επιθυμίες μας και λιγότερο στην ανάλυση των πρόβλεψη και στην λογική ανάλυση των δεδομένων.
Η ανάδειξη του πνεύματος και του γράμματος του Ελσίνκι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στο Κυπριακό αποτελεί πεδίο δόξης λαμπρό για το φιλειρηνικό κίνημα και την Αριστερά. Σε αυτό το πλαίσιο δημιουργήσαμε πριν από έναν χρόνο την Πρωτοβουλία Έτος Κύπρου 2014, που έχει ως στόχο της την ανάδειξη, μέσω μίας σειράς εκδηλώσεων και παρεμβάσεων, της ουσίας του Κυπριακού και τη δημιουργία ενός νέου διεθνούς κινήματος αλληλεγγύης για το λαό της Κύπρου στο σύνολό του, ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους.
Τη Διακήρυξη έχουν ήδη υπογράψει δεκάδες προσωπικότητες του ευρύτερου πολιτικού φάσματος, του πνευματικού κόσμου, του χώρου της Αυτοδιοίκησης, στελέχη συνδικαλιστικών, φιλειρηνικών και άλλων κοινωνικών οργανώσεων, που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Έχει ήδη αγκαλιαστεί από πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις τόσο στην Τουρκία όσο και διεθνώς.
Έχει κατορθώσει να ενώσει, τόσο ανθρώπους που δραστηριοποιούνται δεκαετίες στο πλαίσιο της επικοινωνίας και της συμφιλίωσης των δύο κοινοτήτων, όσο και πολίτες που πρόσφατα συνειδητοποίησαν ότι ο δρόμος της ειρήνης περνά μόνο μέσα από τον δρόμο της ειρηνικής συνύπαρξης, της ανάδειξης των στοιχείων που ενώνουν τις δύο κοινότητες και της επίλυσης με πνεύμα σύνθεσης των όποιων αντιθέσεων δημιουργήθηκαν στην πορεία.
Οι εξελίξεις στις συνομιλίες, ακόμη και με τις παλινδρομήσεις και ενίοτε τις παλινωδίες, μας γεμίζουν χαρά, παρόλο που τα χρόνια που πέρασαν και που κατέστησαν το Κυπριακό ένα από τα πιο δυσεπίλυτα ζητήματα της Διεθνούς κοινότητας καθιστούν καχύποπτους και τους πλέον αισιόδοξους.
Ελπίζω πως σύντομα θα γιορτάσουμε τη διευθέτηση του Κυπριακού στο πνεύμα της τελικής πράξης του Ελσίνκι, με λύση δίκαιη και λειτουργική στο πλαίσιο μιας διζωνικής, δικοινοτικής Ομοσπονδίας που θα κατοχυρώνει μια διεθνή προσωπικότητα, μια αδιαίρετη κυριαρχία και μια ιθαγένεια.
Θα κλείσω με μια αναφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε συνάρτηση με τα εξοπλιστικά προγράμματα. Ως Αριστερά είχαμε προειδοποιήσει για την αδιαφανή και σπάταλη χρήση των αντίστοιχων πόρων, συνοδεύοντας τις προειδοποιήσεις μας με εναλλακτικές προτάσεις και πρωτοβουλίες στο πνεύμα του Ελσίνκι.
Θυμίζω, το 2010, την «Έκκληση του Έβρου» για την αμοιβαία και ισόρροπη μείωση των στρατιωτικών δαπανών και εξοπλισμών της Ελλάδας και της Τουρκίας. Πρόταση που βρήκε άμεση υποστήριξη από την Τουρκική αριστερά και αγκαλιάστηκε από πολλά κοινωνικά κινήματα – μεταξύ των οποίων κορυφαίες συνδικαλιστικές οργανώσεις – και στις δύο χώρες.
Η πρόταση αυτή βρίσκεται στην καρδιά μιας άλλης αντίληψης για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, μακριά από εντάσεις, casus belli, αερομαχίες πάνω από το Αιγαίο, εθνικιστικά μίση, πολεμικούς σχεδιασμούς. Οι δικές μας απόψεις είναι στον αντίποδα εκείνων που μιλούν για το αναπόφευκτο της ελληνοτουρκικής έντασης και ότι «τίποτα δεν αλλάζει στην Τουρκία», οι οποίες διακινούνται από εθνικιστικές και ακροδεξιές δυνάμεις. Οι δυνάμεις αυτές παρουσιάζουν ακόμα και το μεταναστευτικό ως «δάκτυλο» της Τουρκίας και «νέα εξ ανατολών απειλή». Η ξενοφοβία και η τουρκοφοβία πάνε χέρι-χέρι.
Η Ελλάδα, η Τουρκία και η Κύπρος – χώρες της Αν. Μεσογείου – βρίσκονται σ΄ένα κρίσιμο γεωπολιτικό σταυροδρόμι. Συνεπώς, η εξασφάλιση σταθερής ειρήνης ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία και μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, θα αποτελέσουν μεγάλη προσφορά και στην υπόθεση της διεθνούς ειρήνης. Δεν είναι ουτοπικό να πιστεύουμε ότι η σημερινή κατάσταση θα αλλάξει και ότι μπορεί στο μέλλον οι σχέσεις των τριών χωρών να αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή.
Πιστεύουμε στη δυνατότητα αλλαγών στις κοινωνίες και στις διεθνείς σχέσεις, με την πάλη των λαών και τη διεθνή αλληλεγγύη. Το σύνθημα «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός» μπορεί να βρει έκφραση και στην περιοχή μας, όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό με τα σημερινά δεδομένα. Άλλωστε υπάρχει και η ρήση ότι «οι ρομαντικοί του χθες συχνά αποδεικνύονται οι ρεαλιστές του αύριο».
Θα ήθελα να συγχαρώ το ΕΛΙΑΜΕΠ, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, το Συμβουλευτικό Κέντρο για τα Ατομικά Δικαιώματα στην Ευρώπη και το Υπουργείο Εξωτερικών για την πρωτοβουλία της διοργάνωσης αυτού του εκπαιδευτικού σεμιναρίου.
Η εμπορία και η εκμετάλλευση ανθρώπων είναι ένα πρόβλημα παγκόσμιο, αφού εμπλέκονται είτε με την ιδιότητα του θύτη, είτε με την ιδιότητα των θυμάτων, τα 2/3 των χωρών του πλανήτη. Και αυτό το σύγχρονο δουλεμπόριο δεν μπορεί να αφήνει κανένα μας αδιάφορο.
Παιδιά και γυναίκες, αλλά και άντρες, γίνονται θύματα εργασιακής και σεξουαλικής εκμετάλλευσης ενάντια στη θέληση τους. Ο μέσος όρος ηλικίας, όλο και μικραίνει, αφού η παγκόσμια βιομηχανία αναζητά συνεχώς νεότερα θύματα - προϊόντα. Τα στοιχεία είναι κάτι περισσότερο από ανατριχιαστικά, αφού οι εκτιμήσεις μιλούν για 27 εκ. ανθρώπων που βρίσκονται σε κατάστασης δουλείας με μέσο όρο ηλικίας των θυμάτων εμπορίας τα 12 έτη και πιο συνηθισμένη μορφή τη σεξουαλική εκμετάλλευση.
Η Ελλάδα ως η εγγύτερη ευρωπαϊκή χώρα τόσο στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όσο και στις αραβικές χώρες, ασιατικές και αφρικανικές χώρες, από τη δεκαετία του 90 έως και σήμερα, είναι χώρα διέλευσης και προορισμού θυμάτων.
Δεδομένου ότι η εμπορία ανθρώπων άπτεται πολλών κοινωνικών φαινομένων, η καταπολέμησή της βρίσκεται σε σχέση αλληλεξάρτησης με τη νομική ρύθμιση άλλων θεμάτων, όπως η μετανάστευση, η χορήγηση ασύλου, η πορνεία, η εργασία και τα εργασιακά δικαιώματα, τα δικαιώματα των μειονοτήτων, η ανεργία, η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος κ.ά. Η αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής ενός αλλά περισσοτέρων κλάδων δικαίου, κυρίως δε του ποινικού, του εργατικού, του ενωσιακού και του διεθνούς δικαίου, καθώς επίσης και της εγκληματολογίας.
Μόλις πριν από δύο χρόνια ενσωματώσαμε στο εσωτερικό μας Δίκαιο την αντίστοιχη Ευρωπαϊκή Οδηγία, του 2002, μετά από πολύ πίεση που ασκήσαμε μέσω του κοινοβουλευτικού ελέγχου και με την ιδιότητα της Γενικής εισηγήτριας κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Παρόλο που είναι παρόν και με ακούει, αλλά μιλώ πάντα πολιτικά και όχι προσωπικά, θα ξαναβάλω στο τραπέζι το ζήτημα του Εθνικού Εισηγητή που κακώς παραμένει στο Υπουργείο Εξωτερικών, και όχι στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Και αυτό για δύο λόγους τους οποίους είχα αναλύσει διεξοδικά από τη θέση του εισηγητή του νομοσχεδίου:
Πρώτον, γιατί το πεδίο ευθύνης αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα, αφορά στο Ποινικό Δίκαιο και εν γένει στην απονομή της Δικαιοσύνης.
Ο δεύτερος λόγος είναι γιατί πιστεύουμε ότι είναι τόσο σημαντικό το θέμα που πρέπει να υπάρχει μία συνοχή πολιτικής σε όλα τα στάδια: Εντοπισμό, στήριξη θυμάτων και παραδειγματική τιμωρία των δουλεμπόρων. Αυτή η συνοχή μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο μέσα από τις δομές του Υπουργείου Δικαιοσύνης κι όχι μέσα από τις δομές του Υπουργείου Εξωτερικών.
Εξάλλου, αυτό το βλέπουμε και στα είκοσι επτά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μόνο η Αυστρία έχει εντάξει τον εθνικό Εισηγητή στο Υπουργείο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων.
Το Υπουργείο Εξωτερικών έχει να παίξει ένα ρόλο πάρα πολύ σημαντικό που δεν μπορεί να είναι, όμως, του Εθνικού Εισηγητή. Είναι αυτός των διεθνών σχέσεων, είναι του συντονισμού και είναι να γίνει η γέφυρα ώστε να δοθεί τεχνογνωσία στη χώρα μας από άλλες χώρες ή -γιατί όχι;- για να εξάγουμε και τεχνογνωσία.
Τέλος ας σημειώσουμε την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Ιούνιο 2012 με τίτλο «Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων 2012-2016», που στηρίζεται σε δύο πυλώνες:
Στη στήριξη της σύστασης εθνικών υπηρεσιών επιβολής του νόμου ειδικευμένων στην εμπορία ανθρώπων και στη δημιουργία κοινών ομάδων εργασίας, με τη συμμετοχή της Europol και της Eurojust, σε κάθε περίπτωση διασυνοριακής εμπορίας ανθρώπων.
Έχουν γίνει βήματα στη χώρα μας στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης και της προστασίας των θυμάτων; Ναι, έχουν γίνει, αλλά δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι. Οι αναφορές για την Ελλάδα τα τελευταία δυο χρόνια παραμένουν στα ίδια επίπεδα. Έχουμε περισσότερες συλλήψεις αλλά χρειάζεται να γίνουν ακόμα πολλά για την αποτελεσματικότερη εκπαίδευση των αστυνομικών, τη βελτίωση του ελέγχου διακίνησης αιτούντων άσυλο, την εξασφάλιση όλων των αναγκαίων νόμιμων υπηρεσιών για τα θύματα, την ενίσχυση των διαδικασιών δίωξης και καταδίκης των δραστών, συμπεριλαμβανομένων και δημοσίων υπαλλήλων που φέρεται να εμπλέκονται σε περιπτώσεις σωματεμπορίας, την ενδυνάμωση της Διεθνούς Συνεργασίας για την καταπολέμηση του φαινομένου της σωματεμπορίας γυναικών και όλα τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν Εθνικά Σχέδια Δράσης για την καταπολέμηση της.
Πρέπει να σημειώσουμε, τέλος, τη ψήφιση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της ποινικοποίησης κάθε εν γνώσει αποδοχής υπηρεσιών από άτομα ευάλωτα σε σεξουαλική εκμετάλλευση, στο πνεύμα ότι δεν είναι τα θύματα αυτά που πρέπει να τιμωρούνται αλλά ο πελάτης.
Κυρίως όμως πρέπει να γίνουν περισσότερα στην πρόληψη, στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση του πληθυσμού. Να ενημερώσει τα θύματα, κι αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται πολύγλωσση ενημέρωση. Και κυρίως η ενημέρωση να μπει στα σχολεία για να αποτρέψει τη δημιουργία μελλοντικών πελατών, γνωρίζοντας τους τι σημαίνει στην πραγματικότητα η βία της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και του εμπορίου ανθρώπων.
