Προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης
Σύμφωνα με το δελτίου τύπου της 23ης Ιουλίου 2012, της Ευρωπαϊκής Ουμανιστικής Ομοσπονδίας και του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ), στις 9 Ιουλίου 2012, τρεις συμμετέχοντες ηθοποιοί στην θεατρική παράσταση “Corpus Christi”, συνελήφθησαν με την κατηγορία της βλασφημίας και αφού οδηγήθηκαν στο Α.Τ. Ομονοίας, τελικώς αφέθηκαν ελεύθεροι. Αιτία στάθηκε το περιεχόμενο του συγκεκριμένου θεατρικού έργου, το οποίο παρουσίαζε μία εναλλακτική προσέγγιση σε θρησκευτικά ζητήματα, χαρακτηριζόμενη ως βλάσφημη από την Διαρκή Ιερά Σύνοδο (ΔΙΣ), η οποία όμως, όπως αναφέρει σε ύστερη ανακοίνωσή της, στις 11 Ιουλίου, ουδέποτε προέβη σε υποβολή μήνυσης. Κατά αυτόν τον τρόπο εγείρονται σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ανάληψη πρωτοβουλίας για την ποινική δίωξη των συγκεκριμένων ηθοποιών.
Το συγκεκριμένο θέμα αναδεικνύει δύο ανησυχητικές πτυχές των αντιλήψεων και των πρακτικών του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους, οι οποίες σχετίζονται με την Ελευθερία του Λόγου, καθώς και με την σχέση του Κράτους με την Εκκλησία. Αναφορικά με την Ελευθερία του Λόγου, η ισχύουσα νομοθεσία λειτουργεί αποτρεπτικά για δημοσιογράφους, ακαδημαϊκούς, καλλιτέχνες και άλλους πολίτες, καθώς εν δυνάμει συνεπάγεται αυτολογοκρισία, ενώ παραπέμπει σε πρότυπα αναχρονιστικά, δεδομένης της επιλεκτικότητας που παρουσιάζεται σχετικά με την ελεύθερη έκφραση. Όπως έχει αναφερθεί, πολλάκις, επί του ευρύτερου θέματος και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), η Ελευθερία του Λόγου αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο μιας σύγχρονης δημοκρατικής κοινωνίας και δεν πρέπει να περιορίζεται σε ιδέες και πληροφορίες ευρείας αποδοχής, αλλά να περιλαμβάνει και αυτές που αντιβαίνουν στις υπάρχουσες αντιλήψεις. Ειδικότερα στις περιπτώσεις της καλλιτεχνικής δημιουργίας και της σάτιρας, η ελεύθερη και απρόσκοπτη έκφραση οφείλει να αποτελεί κύριο μέλημα μιας δημοκρατικής κοινωνίας.
Όπως διαφαίνεται και από το συγκεκριμένο περιστατικό, η ισχύουσα νομοθεσία απέχει κατά πολύ από αυτές τις δομικές, δημοκρατικές αρχές που προβάλλονται από το ΕΔΔΑ, οπότε η εναρμόνισή της με τα σύγχρονα Ευρωπαϊκά πρότυπα κρίνεται επιβεβλημένη.
Επίσης, η ισχύουσα νομοθεσία δημιουργεί ένα νεφελώδες τοπίο αναφορικά με τις αρμοδιότητες της Εκκλησίας, με αποτέλεσμα να επιτρέπεται σε εξωθεσμικά θρησκευτικά κέντρα να ασκούν επιρροή στις δημόσιες υποθέσεις. Τέτοιες παρεμβάσεις οφείλουν να λάβουν τέλος, καθώς προσδίδουν έναν φονταμενταλιστικό χαρακτήρα στο Ελληνικό Κράτος, γεγονός το οποίο δημιουργεί αποκλίνουσες τάσεις από την σύγχρονη Ευρωπαϊκή πορεία του.
Ερωτάται ο κος Υπουργός
Για ποιους λόγους και από ποιον αναλήφθηκε η πρωτοβουλία της σύλληψης των ηθοποιών, δεδομένης της μη υποβολής μήνυσης από την ΔΙΣ και αφού δεν προϋπήρξε εξώδικο, όπως ανέφερε στις Αστυνομικές Αρχές η δικηγόρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, καθιστώντας την σύλληψη των ηθοποιών παράνομη
Αν προτίθεται να προβεί στην άμεση κατάργηση των νόμων περί βλασφημίας, καθώς και στην εναρμόνισή τους σύμφωνα με τις υποδείξεις του ΕΔΔΑ
Απάντηση Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
