Ενημέρωση Αρθρογραφία Κυπριακό και Αριστερά στη δίνη των Σεπτεμβριανών του 1955, άρθρο στο tvxs.gr
«Τη νύχτα αυτή η Κωνσταντινούπολη μετατράπηκε σε τόπο της Αποκάλυψης. Δεν υπάρχουν λέξεις, ούτε συγκρίσεις που να μπορούν να δώσουν μια εικόνα της φρίκης».
Ελβετική Εφημερίδα Α-Ζ, 15 Σεπτεμβρίου 1955
Στις 6 Σεπτεμβρίου 1955 με πρόσχημα την έκρηξη στο τουρκικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη και μεσούσης της τριμερούς Διάσκεψης στο Λονδίνο για την κατάσταση στην Κύπρο, όπου η Μεγ. Βρετανία κατόρθωσε να εργαλειοποιήσει, περαιτέρω, την Τουρκία και τους Τ/κύπριους, τους οποίους χρησιμοποιούσε ως πρόσχημα προκειμένου να μη μεταβληθεί το καθεστώς στο νησί, ξεσπά σφοδρό κύμα διώξεων του ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου. Πρωτοσέλιδοι τίτλοι, όπως «Έλληνες τρομοκράτες κατέστρεψαν το πατρικό σπίτι του Ατατούρκ» της Ιstanbul Ekspres, μιας εφημερίδας με μέση κυκλοφορία 5.000 φύλλων, εκτοξεύουν τις πωλήσεις της στα 200.000 φύλλα μόνο σε δύο ώρες. Το σύνθημα για τα Σεπτεμβριανά είχε δοθεί.
Εξάλλου ό Τουρκικός Τύπος είχε υφάνει από καιρό τον καμβά πάνω στον οποίο εξελίχθηκαν τα γεγονότα: Ο ιδρυτής και ιδιοκτήτης της Hurriyet, SedatSimavi, υπήρξε ο πρόδρομος της φανατικής γραμμής στο Κυπριακό και του ανθελληνικού μένους, παρασύροντας την κοινή γνώμη, προφανώς και με την προτροπή των αγγλικών υπηρεσιών. Από 11.000 φύλλα ημερήσιας κυκλοφορίας, τα συνεχή, πύρινα ανθελληνικά άρθρα απογείωσαν τις πωλήσεις της εφημερίδας σε 600.000 φύλλα ημερησίως, δείχνοντας τον δρόμο και στον υπόλοιπο Τουρκικό Τύπο, ο οποίος, στην τελευταία προ των συμβάντων περίοδο, δημοσίευε συστηματικά και επί μέρες, ψευδή ή παραποιημένα νέα. Δείγματα αυτών των δημοσιευμάτων είναι η παρουσίαση του Πατριαρχείου ως φορέα που εισάγει λαθραία συνάλλαγμα από το εξωτερικό και υποστηρίζει οικονομικά τις ελληνικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Κύπρο, ιδίως «κατά των Τούρκων» (Dünya 28/8)· ειδήσεις όπου κάποιοι (ανώνυμοι ή αναφερόμενοι αορίστως μόνο με κάποιο όνομα χωρίς επώνυμο) Ρωμιοί εμφανίζονται να καταστρέφουν συνθήματα Τούρκων υπέρ της «τουρκικής Κύπρου», να εξαπολύουν ύβρεις κατά του «τουρκισμού» (Vatan 4/7, Milliyet4/7), να γράφουν αντιτουρκικά συνθήματα, “να βρίζουν στρατό, Προέδρους και Πρωθυπουργούς” (YeniSabah 6/7), και να τραγουδούν προκλητικά δημοσίως ελληνικά τραγούδια (Vatan 6/7). Οι ειδήσεις σχεδόν πάντοτε περιλάμβαναν παρουσίαση της «δίκαιης αγανάκτησης» των Τούρκων πολιτών οι οποίοι «αυτονόητα» αντιδρούσαν βίαια.
Εικοσιπέντε χρόνια αργότερα (7 Σεπτεμβρίου 1980) η εφημερίδα Hurriyet δημοσίευσε τον τρόπο με τον οποίο μεθοδεύτηκε η όλη επιχείρηση υπό τη φαινομενική καθοδήγηση της οργάνωσης «Η Κύπρος είναι τουρκική» (Kibris Türktür) και την πραγματική καθοδήγηση του τουρκικού βαθέος κράτους, αφού η Οργάνωση αυτή, σε πολλές περιοχές, στελεχωνόταν από μέλη του κυβερνώντος Δημοκρατικού Κόμματος και χρηματοδοτούντο απλόχερα από την Τουρκική κυβέρνηση.
Όπως αποκαλύπτεται από τις Εκθέσεις των διπλωματικών αποστολών στην Κωνσταντινούπολη, η τουρκική κυβέρνηση υπό το βάρος της διεθνούς κατακραυγής και τον φόβο της αποκάλυψης της κρατικής εμπλοκής στα επεισόδια, αρχικά, με δριμεία δήλωσή της είχε υποδείξει ως υπεύθυνους για τα έκτροπα τους κομμουνιστές, γεγονός που καταδεικνύει, για ακόμη μία φορά, ότι εθνικισμός και αντικομμουνισμός πάνε χέρι χέρι. Η κατηγορία αυτή φαντάζει αστεία αν λάβουμε υπόψη μας ότι οι μυστικές υπηρεσίες παρακολουθούσαν ασφυκτικά τη δράση των κομμουνιστών με αποτέλεσμα να καθίσταται εκ των πραγμάτων αδύνατη η οργάνωση των επεισοδίων από τους αριστερούς. Στον ίδιο βαθμό γελοιότητας, η λίστα της αστυνομίας με τους υπόπτους κομμουνιστές ήταν τόσο πρόχειρη ώστε να περιλαμβάνει ονόματα αποθανόντων και ατόμων που υπηρετούσαν τη στρατιωτική τους θητεία. Μάλιστα, Τούρκοι ιστορικοί αναφέρονται στα Σεπτεμβριανά ως την πρώτη επιχείρηση της Gladio (οργάνωση που, στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, είχε στηθεί στη Δύση και την Τουρκία εναντίον των Κομμουνιστών)
