Ομιλία Μ. Γιαννακάκη με θέμα «Εξέταση της πρότασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την κατασκευή, την παρουσίαση και την πώληση των προϊόντων καπνού"
Κύριε Πρόεδρε,
η πρόταση οδηγίας, την οποία συζητούμε σήμερα, σκοπό έχει να μειώσει τη χρήση του καπνού μέσω της μείωσης της ζήτησής του. Έγινε πολύ μεγάλη συζήτηση για την έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, όπου εκεί βλέπουμε ότι η πλειονότητα των ευρωπαίων πολιτών, συμπεριλαμβανομένων φυσικά και των καπνιστών, είναι υπέρ των μέτρων καταπολέμησης των προϊόντων του καπνού, άρα αυτό σημαίνει ότι μια οδηγία, η οποία πραγματικά θα στόχευε στον περιορισμό αυτών των προϊόντων, θα έβρισκε ένα πολύ πρόσφορο έδαφος στην Ε.Ε. και τη συναίνεση του μεγαλύτερου μέρους των πολιτών.
Από την άλλη πλευρά, όμως, ο καπνός είναι ένα γεωργικό προϊόν και ένα προϊόν, στη βάση του οποίου κινείται μια μεγάλη αλυσίδα παραγωγής. Κατά συνέπεια, θα πρέπει όποια ανάπτυξη στρατηγικών και σχεδίων δράσης να υπόκειται σε ένα γενικότερο σχεδιασμό, θεώρηση και οπτική.
Η συγκεκριμένη πρόταση οδηγίας που έχουμε μπροστά μας, παρουσιάζει μια σειρά από προβλήματα. Κατ' αρχήν, όπως πολύ σωστά επισημάνθηκε από τη σχετική γνωμοδότηση του Υπουργείου Υγείας, τίθεται ένα ζήτημα προσβολής της αρχής της αναλογικότητας. Ο αριθμός των αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην επιτροπή είναι υπερβολικά μεγάλος, γεγονός το οποίο αντίκειται και στην αρχή της επικουρικότητας, χωρίς να υπάρχει καμία αναφορά στα άρθρα που αφορούν σε ζητήματα υγείας.
Επίσης, πρέπει να εστιάσουμε και σε ένα άλλο σημείο ότι η παρούσα οδηγία, ουσιαστικά, θίγει τους κανόνες του ανταγωνισμού, χωρίς, μάλιστα, να επιτυγχάνει και το στόχο της, ο οποίος, όπως προανέφερα, είναι η μέριμνα για την υγεία των ευρωπαίων πολιτών. Συγκεκριμένα, η οριοθέτηση ελάχιστων διαστάσεων συνιστά στρέβλωση του ανταγωνισμού, αφού προϊόντα με σημαντικό μερίδιο στην παγκόσμια αγορά τίθεται εκτός της ευρωπαϊκής αγοράς. Επιπροσθέτως, η απαγόρευση κυκλοφορίας συναφών προϊόντων, επιτείνει το προαναφερθέν φαινόμενο.
Οι χώρες-μέλη που πλήττονται από τη συγκεκριμένη οδηγία, ανάμεσα σε οποίες είναι και η δική μας, θα υποστούν σημαντικές αρνητικές συνέπειες, όπως μείωση της παραγωγής και των εξαγωγών και αύξηση της ανεργίας, ανάλογα με το βαθμό που η αγορά καπνού επηρεάζει τα μακροοικονομικά τους μεγέθη.
Τέλος θα αναφερθώ στο λαθρεμπόριο. Υπήρχε η άποψη ότι στην Ελλάδα η τιμή των προϊόντων καπνού τηρείται σε χαμηλά επίπεδα, σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και αυτός ήταν ένας από τους λόγους που εξηγούσε τη μεγάλη διεισδυτικότητα του καπνίσματος. Έτσι είχε κριθεί ότι μια μεγάλη φορολόγηση την τελευταία περίοδο θα μπορούσε να λειτουργήσει ανασταλτικά. Αυτό, όμως, όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία, η οικονομική κρίση απενοχοποίησε το λαθρεμπόριο και λειτούργησε ανασταλτικά στον περιορισμό του καπνίσματος. Η αύξηση της διακίνησης λαθραίων τσιγάρων μεταφράζεται σε ετήσιο τζίρο 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, με αποτέλεσμα να πλήττεται όλη η νόμιμη εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά και το Δημόσιο, το οποίο στερείται σε ετήσια βάση φορολογικά έσοδα της τάξης των 400.000 ευρώ.
Εμείς, ως Δημοκρατική Αριστερά, έχουμε προτείνει μια σειρά μέτρων για την επίσπευση των ελέγχων, γιατί παρατηρείται ότι ο έλεγχος είναι εξαιρετικά ελλιπής και στα λιμάνια και στα τελωνεία, με αποτέλεσμα να χωλαίνει ο εντοπισμός. Μια επίσπευση των διαδικασιών θα μπορούσε να γίνει με προμήθεια συστημάτων ελέγχου φορτηγών και εμπορευμάτων και με ακτίνες Χ, για την κάλυψη ανίχνευσης των καπνικών προϊόντων.
