Η ανάληψη της Προεδρίας της ΕΕ από την Ελλάδα, το πρώτο εξάμηνο του 2014, έρχεται σε μια περίοδο όπου η ευρωζώνη βρίσκεται σε μια διαρκής αναταραχή, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης καθώς και της διαχείρισης αυτής, είτε σε εθνικό, είτε σε συλλογικό επίπεδο. Η πολύ πρόσφατη περίπτωση της Κύπρου αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Τα οικονομικά προβλήματα της ευρωζώνης αναγκαστικά καθορίζουν την ατζέντα της Προεδρίας, τουλάχιστον σε πρώτο επίπεδο. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να παραβλεφθούν και άλλα ζητήματα, των οποίων η σημασία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ήσσων.
Φυσικά δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε και το γεγονός ότι η δυσμενής θέση της Ελλάδας καθώς και το πολιτικό της μέγεθος στο Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, περιορίζουν τις δυνατότητες ελιγμών της, αλλά σίγουρα μπορεί να θέσει τις βασικές κατευθύνσεις.
Ξεκινώντας από τα πιο σημαντικά οικονομικά θέματα, το πρώτο στοιχείο στο οποίο θα πρέπει να εστιάσουμε, είναι η τραπεζική ενοποίηση στην ΟΝΕ. Αφενός, το χρονοδιάγραμμα αυτής συμπίπτει με την περίοδο της Ελληνικής Προεδρίας, αφετέρου, οι πρόσφατες εξελίξεις έχουν καταστήσει πρωτεύουσα την ανάγκη ύπαρξης αυτής.
• Η τελική απόφαση για την Κύπρο σε συνδυασμό με τις ατυχείς δηλώσεις του προέδρου του eurogroup έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα αβεβαιότητας, το οποίο επηρεάζει τους καταθέτες σε όλη την ΟΝΕ. Πρόσφατο γκάλοπ σε γερμανικά ΜΜΕ καταδεικνύει τα ανωτέρω.
Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι η αβεβαιότητα αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα ενάντια στην έξοδο από την κρίση, αφού δημιουργούνται αρνητικές προσδοκίες. Στην τρέχουσα περίοδο η αβεβαιότητα έχει εξαπλωθεί και σε κατοίκους χωρών οι οποίες βρίσκονται εκτός κρίσεως.
Η τραπεζική ενοποίηση αποτελεί την βέλτιστη πολιτική για την αναστροφή του αρνητικού κλίματος. Μόνο μέσω αυτής θα επιστρέψει η εμπιστοσύνη στον τραπεζικό τομέα και μόνο μέσω αυτής θα επιτευχθεί η καθολική εξυγίανση αυτού.
Βεβαίως, η τραπεζική ενοποίηση συνεπάγεται κόστος για κάποια κράτη-μέλη, το οποίο δεν είναι διατεθειμένα να αναλάβουν. Όμως, η παρούσα κρίσιμη συγκυρία δεν επιτρέπει αμφισημίες και ασάφειες. Η εμβάθυνση σε αυτόν τον τομέα, όπως και σε άλλους, είναι αναπόφευκτη αν επιθυμούμε την συνέχεια της ευρωζώνης. Η Ελληνική Προεδρία θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι η διαδικασία ενοποίησης του τραπεζικού τομέα θα προχωρήσει ομαλά, έστω και αν αυτό σημαίνει ότι η ενοποίηση δεν θα συμβεί με τους ιδεατούς όρους. Η απαρχή της είναι αυτό που έχει σημασία.
Η Ελληνική πλευρά θα πρέπει, επίσης, να πιέσει προς την δημιουργία ενός ρεαλιστικού αναπτυξιακού πλάνου, καθώς και την αντιμετώπιση του ζητήματος της ανεργίας που συνοδεύει την ύφεση. Για το θέμα της ανεργίας υπάρχει ήδη έντονη δραστηριότητα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την δημιουργία κοινών προγραμμάτων που στοχεύουν στην αντιμετώπιση του φαινομένου. Τα προγράμματα αυτά αφορούν τόσο στην μείωση της ανεργίας των νέων, όσο και στην μετεκπαίδευση μέρους του άνεργου εργατικού δυναμικού, ούτως ώστε να αποκτήσουν τις δεξιότητες που θα τους διευκολύνουν στην ανεύρεση εργασίας.
Δεν πρέπει όμως να ξεχνούμε ότι η ανεργία είναι η συνέπεια και όχι η αιτία. Επομένως, τα προαναφερθέντα προγράμματα έχουν επικουρικό χαρακτήρα, καθώς για την ανεύρεση εργασίας το πιο σημαντικό είναι να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Επομένως, πολιτικές μεγέθυνσης και κατ'επέκταση ανάπτυξης, θα πρέπει να κατέχουν τις υψηλότερες θέσεις στην Ευρωπαϊκή ατζέντα.
Εξίσου σημαντική είναι και η θέσπιση μίας ενιαίας αγοράς εργασίας, η οποία θα επιτρέπει το σύνολο της ευρωζώνης να απορροφάει τα μη συμμετρικά σοκ.
Πέρα από το οικονομικό πεδίο, η Ελλάδα έχει την μοναδική ευκαιρία να εκμεταλλευτεί την θεσμική της θέση και να προωθήσει ζητήματα που σχετίζονται με το μεταναστευτικό. Ειδικότερα, η διαβούλευση για την αναθεώρηση της Συνθήκης Δουβλίνο ΙΙ έχει παγώσει, λόγω απροθυμίας ορισμένων κρατών να αλλάξει το υφιστάμενο πλαίσιο. Να υπενθυμίσω, ότι η εν λόγω Συνθήκη περιέχει ιδιαίτερα αρνητικούς όρους για την χώρα μας, δεδομένου ότι αποτελεί μία από τις κύριες πύλες εισόδου παράτυπης μετανάστευσης στην ΕΕ. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι όλοι οι Ελληνικοί πολιτικοί χώροι συναινούν προς την αναθεώρηση της Συνθήκης, αν και για διαφορετικούς λόγους.
Η Ελλάδα θα πρέπει να αναθερμάνει τις όποιες συζητήσεις, ούτως ώστε να βρεθεί ένας κοινός τόπος κι ας μην είναι ο βέλτιστος. Όπως προανέφερα και για την τραπεζική ενοποίηση, το ίδιο ισχύει και για το συγκεκριμένο θέμα. Σημαντικό είναι να τεθούν οι βάσεις ή να υπάρξει μια αφετηρία. Γνωρίζουμε όλοι, από την ιστορία της ΕΕ ότι σε αντίστοιχες περιπτώσεις οι εξελίξεις ακολουθούσαν τάχιστα.
Επιπλέον, η Ελλάδα θα πρέπει αρχικά να θέσει και κατόπιν να αναπτύξει τις πολιτικές που σχετίζονται με τον Μεσογειακό χώρο.
Αντίστοιχα θα πρέπει να τονωθεί η συνεργασία με εταίρους που γειτνιάζουν με τον Ευρωπαϊκό Μεσογειακό χώρο, καθώς και να τονίσει τον ρόλο της ΕΕ σαν διαμεσολαβητή σε περιοχές που αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες. Δυστυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είναι αρκετές.
Φυσικά, για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε τα ανωτέρω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, θα πρέπει να έχουν ήδη υπάρξει οι σχετικές μελέτες. Είναι πολύ σημαντικό να παρουσιαστούμε προετοιμασμένοι με σαφείς τοποθετήσεις. Συνεπώς θα επιθυμούσα να λάβουμε μια σύντομη ενημέρωση από τον αρμόδιο Υπουργό για τις θεματικές.
Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι θα ήταν εξαιρετικά εποικοδομητικό να είχαμε τουλάχιστον κάποιες πρώτες σκέψεις αναφορικά με τις προτεραιότητες της ελληνικής Προεδρίας και με βάση αυτές να προχωρούσαμε στο σχεδιασμό του Γραφείου της Ελληνικής Προεδρίας.
Σχετικά με το παρόν νομοσχέδιο, παρατηρούμε την διάθεση για την καλύτερη δυνατή οργάνωση του αρμόδιου Γραφείου, καθώς και για την διευθέτηση οργανωτικών και ελεγκτικών ζητημάτων που αφορούν στο υπουργείο Εξωτερικών. Όσον αφορά ζητήματα στα οποίες αναφέρθηκαν μέχρι τώρα εισηγητές άλλων κομμάτων.
Χορηγίες: Όπως όλα τα πράγματα στη ζωή οι χορηγίες δεν είναι κάτι a priori κακό. Από τη μία μεριά λέμε ότι ο πολιτισμός είναι το κατεξοχήν στοιχείο προβολής της χώρας μας, από την άλλη μεριά λέμε ότι εάν κάνουμε πολιτιστικές εκδηλώσεις ξοδεύουμε και διασπαθίζουμε το δημόσιο χρήμα.
