Το σχέδιο Νόμου, παρά την καθυστέρηση υποβολής του και τις αδυναμίες του είναι μία πρώτη θετική τομή. Περιλαμβάνει ρυθμίσεις που θα ανακουφίσουν τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά για τα στεγαστικά τους δάνεια και εξορθολογίζει το Νόμο 3869/2010.
Η πρώτη μας εκτίμηση είναι ότι οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή στο πρόγραμμα διευκόλυνσης, όπως και το εύρος εφαρμογής του (ενήμεροι οφειλέτες, εξαίρεση των ελεύθερων επαγγελματιών, μικροβιοτεχνών κλπ) περιορίζουν σε μικρό το πλήθος νοικοκυριών και σε μικρή την ωφέλεια για αυτά.
Στην κατεύθυνση βελτίωσης του νομοσχεδίου και διεύρυνσης των ωφελειών, η δημοκρατική Αριστερά κατέθεσε σειρά τροπολογιών.
Με την παράγραφο 1 του άρθρου 17 του νομοσχεδίου επιδιώκεται να θεσπιστεί ως σημείο αναφοράς της αξίας της πρώτης / κύριας κατοικίας του δανειολήπτη, την εξαίρεση από την ρευστοποίηση της οποίας ο τελευταίος ενδέχεται να αιτηθεί, η ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΑ αυτής και όχι η εμπορική αξία αυτής όπως προβλέπεται μέχρι σήμερα.
Πιστεύουμε ότι αυτό είναι άστοχο διότι δεν υπάρχουν αντικειμενικές αξίες για όλες τις περιοχές της χώρας, εντούτοις υπάρχουν κύριες / πρώτες κατοικίες δανειοληπτών που βρίσκονται σε περιοχές για τις οποίες δεν έχουν οριστεί οι αντικειμενικές αξίες. Άρα τίθεται το ερώτημα πώς θα προσδιορίζονται οι τιμές σε αυτές τις περιοχές. Προφανές είναι ότι σε κάθε περίπτωση ο νόμος πρέπει να συμπληρωθεί ώστε να δίνει απάντηση στο ερώτημα αυτό.
Αν για τις κατοικίες που εξαιρούνται της ρευστοποίησης η αξία τους ορίζεται με βάση τον αντικειμενικό προσδιορισμό αυτής εφ όσον υπάρχει, τότε στις περιοχές που δεν υπάρχει τί θα ισχύει, η εμπορική αξία ;
Γνώμη μας είναι ότι το δίκαιο και το ορθό είναι αυτό που θα οριστεί θα πρέπει να είναι εφαρμόσιμο σε όλες τις περιπτώσεις και κατά τούτο πιστεύουμε ότι η μέχρι τώρα πρόβλεψη που είχε ως σημείο αναφοράς την εμπορική αξία της κατοικίας εξυπηρετούσε αυτό τον στόχο που είναι εύλογος και δίκαιος.
Σε κάθε περίπτωση, εάν και εφ όσον ισχύσει η οποιαδήποτε αναφορά στην αντικειμενική αξία του ακινήτου, να προβλέπεται με ποιόν τρόπο θα αποδεικνύεται αυτή προς διευκόλυνση της διαδικασίας και διασφάλιση της εγκυρότητας του υπολογισμού.
Στο σημείο αυτό παραθέτουμε μερικές σκέψεις προκειμένου να ρυθμιστεί αυτό το ζήτημα. Μια σκέψη θα ήταν οι εφορίες να δίνουν τέτοια πιστοποιητικά στους πολίτες, αυτό όμως θα αποτελούσε αύξηση του γραφειοκρατικού όγκου από τον οποίον επιδιώκουμε να ελαφρύνουμε τις δημόσιες υπηρεσίες.
Πιο λειτουργική σκέψη θα ήταν οι βεβαιώσεις αυτές να δίδονται από συμβολαιογράφους και να συνοδεύονται από το φύλλο υπολογισμού της αντικειμενικής αξίας, ώστε να είναι δυνατόν να ελεγχθεί και η ορθότητα του υπολογισμού τόσο από τους αντιδίκους όσο και από τον δικαστή. Όμως αυτό συνεπάγεται επιπλέον έξοδα για τον δανειολήπτη που ούτως ή άλλως, είναι σε δεινή οικονομική θέση. Τέλος μία άλλη λύση θα ήταν να προβλέπεται ότι αρκεί για την απόδειξη της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, δημόσιο έγγραφο (όπως π.χ. το συμβόλαιο αγοραπωλησίας του ακινήτου απ όπου προκύπτει η αντικειμενική αξία του ακινήτου, εφ όσον δεν έχουν υποστεί αλλαγή οι αντικειμενικές αξίες από την ημέρα κατά την οποία συντάχθηκε) ή η προσκόμιση εγγράφου της εφορίας από το οποίο να προκύπτει η αντικειμενική αξία του ακινήτου, όπως π.χ. ήταν το ΕΤΑΚ, πλην όμως πρέπει να επισημανθεί ότι η συγκεκριμένη πρόταση ενέχει τον κίνδυνο του πλημμελούς υπολογισμού της αξίας του ακινήτου, καθόσον τουλάχιστον στο ΕΤΑΚ ο υπολογισμός της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου γινόταν «χοντρικά» χωρίς να λαμβάνονται υπ όψιν ιδιαίτεροι συντελεστές που επηρεάζουν την αξία του, όπως π.χ. η παλαιότητα κ.α.
Με την παράγραφο 3 του άρθρου 17 του νομοσχεδίου επιχειρείται προσθήκη η οποία μπορεί να θεωρηθεί και ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του Ν. 3869/2010 και να οδηγήσει στην πλήρη απαξίωσή του. Με την εφαρμογή αυτής της διάταξης θεωρείται πλέον ή βέβαιον ότι η συντριπτική πλειονότητα των δανειοληπτών που θα έχουν επιτύχει την δικαστική ρύθμιση των οφειλών τους δεν θα είναι σε θέση να την εξυπηρετήσουν, με αποτέλεσμα να εκπίπτουν αυτής και να πέφτει στο κενό όλη η μέχρι τότε προσπάθειά τους.
Παραθέτουμε εδώ ένα απλό αλλά χαρακτηριστικό παράδειγμα που θα καταδείξει το πρόβλημα που θα δημιουργήσει αυτή η προσθήκη αν πραγματοποιηθεί :
Έστω ότι ένα δανειολήπτης καταθέτει την αίτησή του τον Ιανουάριο του 2014 στο Ειρηνοδικείο και παίρνει δικάσιμο για τον Ιανουάριο του 2021, πράγμα απολύτως συνηθισμένο. Επιτυγχάνει προσωρινή διαταγή για αναστολή των καταδιωκτικών μέτρων μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής τους με τον όρο να καταβάλλει μέχρι τότε μηνιαίως το 10% της τελευταίας ενήμερης δόσης του δανείου του που είναι 800 ευρώ, δηλαδή με τον όρο να καταβάλει μηνιαίως για 7 έτη το ποσό των 80 ευρώ. Δικάζεται η υπόθεσή του και η απόφαση ρυθμίζει τις οφειλές του υποχρεώνοντάς τον να καταβάλει 280 ευρώ τον μήνα. Αν ισχύσει η ανωτέρω προτεινόμενη ρύθμιση το δικαστήριο θα πρέπει να τον υποχρεώσει επίσης εντός 1 έτους από την έκδοση της απόφασης να καταβάλει όλες τις διαφορές των δόσεων της προηγούμενης επταετίας και μάλιστα εντόκως, δηλαδή θα πρέπει να τον υποχρεώσει εντός 1 έτους να καταβάλει συνολικό ποσό ανερχόμενο σε 16.800 ευρώ (280 δόση ρύθμισης – 80 δόση προσωρινής που καταβαλλόταν στην προηγούμενη επταετία = 200 ευρώ, 200 ευρώ Χ 7 έτη Χ 12 μήνες = 16.800 ευρώ) και μάλιστα εντόκως. Αυτό σημαίνει ότι ο οφειλέτης για να μην εκπέσει από την δικαστική ρύθμιση που θα έχει επιτύχει, θα πρέπει για έναν ολόκληρο χρόνο από την έκδοση της απόφασης να καταβάλει μηνιαία δόση ανερχόμενη στο ποσό των 1.400 ευρώ και μάλιστα εντόκως, ίσως μάλιστα, αν η απόφαση δεν του δίνει περίοδο χάριτος, να πρέπει, παράλληλα με τα 1.400 τον μήνα να καταβάλλει και άλλα 280 ευρώ που είναι η δόση που του έχει επιβληθεί με την δικαστική ρύθμιση των οφειλών του. Αυτό δεν είναι διευκόλυνση, είναι τρικλοποδιά, για να μην μπορέσει ο δανειολήπτης να τηρήσει την ρύθμιση που με τόσο αγώνα θα έχει επιτύχει. Μπορούμε όλοι να φανταστούμε πόσο παράλογο είναι ο δικαστής να υποχρεώνει τον υπερχρεωμένο δανειολήπτη, για έναν ολόκληρο χρόνο από την έκδοση της δικαστικής απόφασης, να πληρώνει μηνιαίως 1.400 ευρώ εντόκως, παράλληλα δε ίσως και άλλα 280, την στιγμή που του ρυθμίζει τα χρέη επειδή ακριβώς αναγνώρισε ότι ήταν αδύνατον γι αυτόν να πληρώνει τα 800 ευρώ που ήταν η ενήμερη δόση του και επειδή ακριβώς αποφάσισε ότι με τα εισοδήματα που διαθέτει δεν είναι σε θέση να καταβάλει στους πιστωτές του περισσότερα από 280 ευρώ τον μήνα !!!!
Είναι προφανές λοιπόν ότι πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί αυτή η ρύθμιση, όχι μόνο γιατί αποτελεί τον απόλυτο παραλογισμό αλλά και γιατί δεν έρχεται να καλύψει κανένα κενό του νόμου, αφού ο δικαστής και με τις ήδη υπάρχουσες προβλέψεις δεν εμποδίζεται από τίποτα να ορίσει το ποσό που κατά την κρίση του πρέπει να καταβάλει οφειλέτης προκειμένου να απαλλαγεί από το υπόλοιπο των χρεών του και προκειμένου και / ή να διασώσει από την ρευστοποίηση την κύρια / πρώτη κατοικία του, συνυπολογίζοντας και αφαιρώντας από αυτό όλες τις μέχρι τούδε καταβολές του δανειολήπτη και επιμερίζοντας τα υπόλοιπα ποσά σε μηνιαίες καταβολές που θα είναι εφικτό να εξυπηρετηθούν από τον δανειολήπτη στο βάθος χρόνου που θα έχει οριστεί από την δικαστική απόφαση.
Με την παράγραφο 1, αρθρ. 19 επιχειρείται να οριστεί ότι και ο οφειλέτης, ο οποίος ήδη έχει καταθέσει την αίτησή του για υπαγωγή στον Νόμο 3869/2010 και ο οποίος ενδεχομένως έχει ήδη επιτύχει να του δοθεί προσωρινή διαταγή μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής του, με ή χωρίς μηνιαίες καταβολές, πρέπει να επανέλθει με δικόγραφο δια του οποίου να ζητά την τροποποίηση των όρων της προσωρινής διαταγής που του έχει δοθεί ώστε ο Ειρηνοδίκης να επιβάλει για την διατήρηση της προσωρινής διαταγής τον όρο μηνιαίας καταβολής που θα προσδιορίζεται πλέον σύμφωνα με τις διατάξεις του τροποποιημένου Ν. 3869/2010 κατ΄ άρθρο 5 παράγραφος 2 εδ. γ. Μπορεί εύκολα να φανταστεί κανείς το μέγεθος του περαιτέρω φόρτου με τον οποίον θα επιβαρυνθούν οι Ειρηνοδίκες προκειμένου να προσδιορίσουν και να δικάσουν προσωρινές διαταγές για όλες τις υποθέσεις οι οποίες μέχρι σήμερα έχουν κατατεθεί στα Ειρηνοδικεία του και δεν έχουν δικαστεί ακόμα.
Το βάρος όμως είναι δυσθεώρητο και για τους υπερχρεωμένους οφειλέτες σε ό,τι αφορά το οικονομικό μέρος της διαδικασίας, καθ όσον κάτι τέτοιο προϋποθέτει σύνταξη δικογράφου και επίδοσή του στους αντιδίκους του, πράγμα το οποίο εκτός από αμοιβή του δικηγόρου, προϋποθέτει και έξοδα για τις επιδόσεις, που είναι ιδιαίτερα υψηλά σε περίπτωση που έχει πολλούς πιστωτές (π.χ. 10 πιστωτές Χ 35 ευρώ κατ ελάχιστον αμοιβή του δικαστικού επιμελητή = 350), χωρίς να υπολογίσουμε ότι θα πρέπει για να ολοκληρωθεί η διαδικασία να επιδώσει και την απόφαση της προσωρινής διαταγής που σημαίνει άλλες τόσες επιδόσεις (π.χ. άλλα 350 ευρώ κατ ελάχιστον).
Ο οφειλέτης δεν μπορεί να εφαρμόσει αυτή την επιταγή του νόμου από μόνος του διότι απαιτείται για την εφαρμογή της ΝΑ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΕΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ.
Προτείνουμε λοιπόν να απαλειφθεί εντελώς αυτή η διάταξη, διότι θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα απ όσα θα λύσει. Αν παρ όλα αυτά υποθέσουμε ότι θα επιλεγεί η επιβολή του ορισμού καταβολών σε όλες τις περιπτώσεις κατατεθειμένων αιτήσεων που δεν έχουν μέχρι σήμερα εκδικαστεί, και ότι συνεπώς θα χρειαστεί αναθεώρηση όλων των προσωρινών διαταγών που έχουν ήδη εκδοθεί, ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ προτείνουμε αυτή η αναθεώρηση είτε να γίνει οίκοθεν από το Δικαστήριο είτε να γίνεται με πρωτοβουλία και επίσπευση είτε του πιστωτή είτε του οφειλέτη και πάντως σε καμία περίπτωση αυτόματα, ήτοι από την δημοσίευση του νόμου.
Αναφορικά με την τροπολογία με γενικό αριθμό 546, που αφορά στους αποσπώμενους για τις ανάγκες της Ελληνικής Προεδρίας, στο Γραφείο της Ελληνικής Προεδρίας και στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία την Ευρωπαϊκή Ένωση, αντιλαμβανόμαστε ότι αφού το απώτατο όριο απόσπασης είναι η 31/10/2014, αφορά στην Μόνιμη Αντιπροσωπεία, αφού πριν δύο μήνες ψηφίσαμε εδώ ότι το Γραφείο της Ελληνικής Προεδρίας θα πάψει να λειτουργεί στις 31/07/2014.
Κάποιος κακόπιστος μάλιστα διαβάζοντας ότι θα αφορά σε υπαλλήλους ανεξαρτήτως βαθμού, ήτοι προϊσταμένους οι οποίοι μάλιστα διατηρούν τη θέση τους και αναπληρώνονται με απόφαση Υπουργού, καθ'όσο διάστημα θα είναι αποσπασμένοι, θα μπορούσε να πει ότι είναι και φωτογραφική.
Εμείς όμως στη Δημοκρατική Αριστερά δεν θέλουμε να είμαστε κακόπιστοι. Θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι για τη χώρα: σας ενημερώνουμε, λοιπόν, κ. Υπουργέ, ότι θα έχουμε το μάτι μας πάνω στις αποσπάσεις προκειμένου να διαπιστώσουμε με χαρά ότι δεν αποσπώνται οι ημέτεροι, αλλά οι χρήσιμοι για την Ελληνική Προεδρία.
